پاسخ:
از ديدگاه قرآن، در آيات بسياري اشاره شده كه خداوند در ميان هر امتي كسي را به عنوان «شاهد»، قرار داده تا در روز قيامت بر آنها احتجاج كند. اينک به برخي از آنها اشاره مي‌كنيم:
الف): «فكيف اذا جئنا من كل امة بشهيد و جئنا بک علي هولاء شهيدا» [1]؛ چگونه است حال (در روز محشر) آن گاه كه از هر طايفه‌اي گواهي آوريم و تو را (اي پيامبر) بر آنان گواه خواهيم»
ب): «و يوم نبعث من كل امة شهيدا ثم لا يوذن للذين كفروا و لا هم يستعتبون» [2]؛ و آن روز را كه ما از هر امتي شاهدي برانگيزيم آن گاه به كافران اجازه سخن داده نشود و توبه آنان نيز پذيرفته نگردد.»
ج): «و يوم نبعث في كل امة شهيدا عليهم من انفسهم و جئنا بک شهيدا علي هولاء» [3]؛ روزي كه ما در هر امتي از ميان خودشان گواهي بر آنان برانگيزيم و تو را (اي محمد) بر اين امت گواه آوريم.»
از اين آيات به خوبي استفاده مي‌شود كه در هر زمان و براي هر امتي، خداوند افرادي معصوم از خطا و اشتباه قرار داده است تا در روز قيامت به اعمال آنان گواهي دهند. كسي كه قرار است شاهد بر اعمال امت باشد، نبايد در شهادتش اشتباه كند و نيز بايد احاطه علمي بر همه اعمال امت داشته باشد. اينان كسانيند كه در امر هدايت بشر، حجت خدا در روي زمينند.
فخر رازي از علمای اهل‌سنت، در ذيل آيه «و نزعنا من كل امة شهيدا» [4]؛ و [در آن روز] از هر امتي گواهي برمي‌گزينيم، مي‌گويد: «آنان شاهداني هستند كه در هر زمان بر مردم شهادت مي‌دهند كه از جمله آنها، انبيا هستند.» [5]
و نيز در ذيل آيه «يوم نبعث في كل امة شهيدا» [6]؛ روزي را كه از هر امتي گواهي بر آنان بر مي‌انگيزيم، مي‌گويد: «هر جمعي كه در دنيا به وجود مي‌آيد، لازم است كه كسي به عنوان شاهد در ميان آنها وجود داشته باشد. شاهد در زمان رسول خدا (صلي الله عليه و آله) خود حضرت بود به دليل آيه: «و كذلک جعلناكم امة وسطا لتكونوا شهداء علي الناس و يكون الرسول عليكم شهيدا» [7] و نيز لازم است كه در هر زمان بعد از رسول، شاهدي در ميان امت باشد.»
از اينجا به خوبي روشن مي‌شود كه هر عصري خالي از شاهد بر امت نيست و آن شهيد بايد از خطا مصون باشد و گرنه احتياج به شاهد ديگري است و در نتيجه به بي‌نهايت منتهي خواهد شد كه اين باطل است.
پي‌نوشتها:
[1]. سوره نساء، آيه 41.
[2]. سوره نحل، آيه 84.
[3]. سوره نحل، آيه 89.
[4]. سوره قصص، آيه 75.
[5]. تفسير فخر رازي، ج 25 ، ص 12 و 13.
[6]. سوره نحل، آيه 84.
[7]. سوره بقره، آيه 143، همان‌گونه (كه قبله شما، يک قبله ميانه است) شما را نيز، امت ميانه‌اي قرار داديم (در حد اعتدال، ميان افراط و تفريط) تا بر مردم گواه باشيد و پيامبر هم بر شما گواه است.
منبع: موعود شناسي و پاسخ به شبهات، علي اصغر رضواني، انتشارات مسجد مقدس جمكران
