یکی از اوصاف حسنه امام، رفیق و مونس بودن امام با اصحاب و یاران خویش است
امام رضا (عليه السّلام) در معرّفي امام و مقام امامت می‌فرمایند:
«الامام الانيس الرفيق. » [1]
امام رفيق مونس است.
اگر کسي با امام دوستي کند، ايشان رفيق خوبي براي او خواهند بود. اگر انسان اين رفاقت را بچشد، شيريني و گوارايي آن را مي‌يابد. در سيره ائمّه (عليهم السّلام)، چنین مي‌خوانيم که کساني که با امام زمانشان رفاقت کرده‌اند، به خير دنيا و آخرت دست يافته‌اند. نمونه‌اي از اين رفاقت در سيره امام صادق (عليه السّلام)، به چشم مي‌خورد.
هاشم بن حکم مي‌گويد: يکي از اشراف اهل کوهستان وضع مالي خوبي داشت و هر سال حج به جاي مي‌آورد. هر وقت مي‌خواست به حج برود در مدينه مهمان امام صادق (عليه السّلام)، مي‌شد به گونه‌ای که وی با حضرت رفيق شده بود. حضرت هم با لطف خود يکي از خانه‌هايي را که در اختيارشان بود به او واگذار مي‌کردند و او در مدينه ميهمان حضرت بود. يک سال، ده هزار درهم به امام داد و از ايشان خواست خانه‌اي در مدينه برايش تهيه کنند تا ديگر مزاحمت زيادي براي امام (عليه السّلام)، ايجاد نکند و خودش عازم حج شد. پس از بازگشت، خدمت حضرت رسيد و عرض کرد: فدايتان شوم آيا براي من خانه خريديد؟ حضرت فرمودند: بلي و برگه‌اي را به دست او دادند که در آن نوشته بود:
«به نام خداوند بخشاينده مهربان. اين است آن چه جعفربن محمّد براي فلاني پسر فلاني اهل کوهستان خريده است. براي او خانه‌اي در بهشت خريده که يک همسايه‌اش پيامبراکرم (صلي الله عليه و آله)، يک طرفش اميرالمؤمنين (عليه السّلام) و سوي ديگرش امام حسن (عليه السّلام) و طرف چهارم آن امام حسين (عليه السّلام) است. »
سپس سند را دست او دادند. مرد گفت: خدا مرا فداي شما گرداند راضي شدم. حضرت فرمودند: من پول تو را بين فرزندان امام حسن و امام حسين (عليهما السّلام)، تقسيم کردم. اميدوارم خدا اين را بپذيرد و ثواب تو را بابت اين کار بهشت قرار دهد. مرد کوهستاني به سوي شهر خويش رفت و سند را با خود برد. هنگام مرگ وصيّت کرد سند را با او دفع کنند. نزديکانش هم به اين وصيّت عمل کردند. فردا صبح که سر قبرش آمدند، ديدند سند روي قبر است و روي آن نوشته شده: «قسم به خدا جعفر بن محمّد (عليه السّلام)، به آن چه فرموده بود، وفا کرد.» [2]
هر کس طعم دوستي با امام را بچشد، مي‌فهمد که اين مونس رفيق، بهترين نعمت‌ها را براي دوستش فراهم مي‌سازد و چيزي را نصيبش مي‌کند که انتظار آن را هم نداشته است.
پي‌نوشتها:
[1]. کلینی، اصول کافي، کتاب الحجّه، باب نادر جامع في فضل الامام (عليه السّلام) و صفاته، ح1.
[2]. مجلسی، بحارالانوار، ج 47 ص 134 (نقل به معناي حديث با اندکي تغيير و تلخيص)
منبع: کتاب آشناي غريب
پيروى از مدعيان رهبرى در برابر امامت معصوم، برخلاف عقل و منطق است، از اين رو؛ تلاش براى شناختن و يافتن امام معصوم، واجب و لازم است. چنان كه رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) می‌فرمایند: «من مات و لم یعرف امام زمانه مات ميتةً جاهلية». کسی که بمیرد و امام زمانش را نشناسد، همانا به مرگ جاهلیت مرده است.[1]
حال می‌خواهیم بدانیم که ويژگىهاى اين شناخت چیست؟
در این مقاله به پاسخ این پرسش می‌پردازیم. ویژگی‌های شناخت امام زمان را می‌توان چنین نام برد
اولًا، از منابع معتبر و موثق و مستند اخذ شود.
ثانياً، گسترهاش شامل آموزههاى اعتقادى، اخلاقى و عبادى گردد.
ثالثاً، از آنجا كه امام الگوى عملى براى انسانهاست، به ابعاد فكرى، عملى و روحى امام نيز ناظر باشد.
اما اين شناخت از سه راه حاصل مىشود:
الف. مطالعه تاريخ زندگانى ائمه معصومین (علیهم السلام)
مطالعه سرگذشت و سيره امامان معصوم؛ به خصوص در باب فضايل، مناقب و خصائص آنان- از قبيل، شجاعت، ايثار، تواضع، صبر، فرزانگى و ... انسان را متوجه مقام والاى آن بزرگواران کرده و جذبه و كشش خاصى نسبت به آنان در روح انسان، حاكم مىنماید.
ب. مطالعه و تفكّر در سخنان ايشان
اسلام انديشيدن را موجب بصيرت، دعوت كننده به عمل نيك، پديد آورنده نور ، نشانه حيات و زنده بودن قلب بصير مىداند .
مطالعه و تفكّر در آثار فكرى امامان، هر چند كار مشكلى به نظر مىرسد؛ ولى بسيار سودمند است. اين امر علاوه بر آنكه باعث شناخت شخصيت ايشان و ايجاد محبت آنان در دل مىشود؛ سرمايه بزرگى براى روح بشر به شمار مىرود و همان‌طور كه فراگيرى فصول يك كتاب، بايد با تحقيق و دقت كامل و رجوع به استاد و ... قرين باشد؛ مطالعه و انديشه در آثار ائمه (عليهم السلام) نيز، بايد با استفاده از استادان فن و مراجعه به كتابهايى كه در شرح سخنان آنان به رشته تحرير درآمده، همراه باشد.
ج. شناخت خدا
اگر ما خداوند و صفات و اسماى او را به طور حقيقى بشناسيم، مىتوانيم انسانهاى كامل (امامان) را نيز بشناسيم. زيرا آنان آينه تمامنماى صفات جمال و جلال حضرت حقند و در تسميه به اسماى الهى، از تمامى موجودات عالم امكان برترند. بر اين اساس، با شناخت خدا و صفات او، مىتوانيم به اوصاف و ويژگىهاى امامان نيز واقف گرديم.
شايد به خواندن دعایی كه در زمان غيبت امام عصر( عجل الله تعالی فرجه الشریف) بعد از نماز ، سفارش شده ایم، ناظر به همين حقيقت باشد.
«اللهم عَرِّفنى نَفسك فانّك ان لم تُعَرِّفنى نفسَك لَم اعرف رسولَك
اللهم عرِّفنى رسولك فانّك ان لم تُعَرفنى رسولك لم اعرف حجتك
اللهم عرفنى حجتك فانّك ان لم تُعَرفنى حجتك ضللت عن دينى» [2]
«خداوندا! خود را به من بشناسان كه اگر خود را به من نشناسانى پيغمبرت را نمىشناسم. خدايا! پيغمبرت را به من بشناسان كه اگر به پيامبرت معرفت پيدا نكنم، نمىتوانم امامت را بشناسم. خدايا! حجت و امامت را به من بشناسان كه اگر امامت را نشناسم، در دين خود گمراهم».
منبع:
علی اصغر رضوانی، امام شناسى، دفتر چهارم، ص 140
[1]. سعد الدین تفتازانی، شرح المقاصد، ج 5، ص 239.
[2]. دعایی که در زمان غیبت باید خواند، شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان
