كسى كه منتظر و چشم به راه ظهور و قيام جهانى نجات دهنده بزرگ و موعود امت‏هاست، بايسته است از نظر عملى، فكرى و اعتقادى نيز انتظار و آمادگى خود را نشان دهد. تنها با لقلقه زبان و ادعاى چشم به راه بودن، نمى‏توان خود را منتظر واقعى دانست! البته مرحله نخست «انتظار سازنده»، باور به وجود منجى و اعتقاد به ظهور او و برپاداشت انقلاب جهانى به دست او است. سپس نوبت به اصلاح و همسوسازى رفتارها، گفتارها و پندارها با اين اعتقاد و باور است.

وقتى انسان حقيقتاً منتظر كسى باشد، تمام رفتارها و سكناتش نشان از منتظر بودن او دارد.

به عنوان مثال اگر منتظر ميهمان باشد، حتماً خانه را تميز و مرتب مى‏كند، وسايل پذيرايى را آماده مى‏كند و با لباس مرتّب و چهره‏اى شاداب، در انتظار مى‏ماند. چنين كسى مى‏تواند ادعا كند كه منتظر ميهمان است. اما كسى كه نه خانه را مرتّب كرده و نه وسايل پذيرايى را آماده نموده است و نه لباس مرتّب و تميزى پوشيده و نه اصلًا به فكر ميهمان بوده است؛ اگر ادعا كند كه در انتظار ميهمان است، همه او را ريشخند كرده، بر گزافه‏گويى او خواهند خنديد!

بعضى از بايسته‏ها و وظايف منتظران امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را چنين مى‏توان شمارش كرد:

يک. وظايف فردى و اخلاقى‏

1- 1. سنخيت با امام‏

منتظران واقعى، وضعيت فكرى، روحى و عملى خود را به گونه‏اى سامان مى‏بخشند كه سنخيت كاملى با امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) داشته باشد. به طور كلى هر انسانى داراى سه مرتبه وجودى (افكار، صفات و اعمال) است و هيچ انسانى از اين قاعده مستثنا نيست. اگر كسى بخواهد به انسان ديگرى نزديک شود، چاره‏اى ندارد جز اينكه بكوشد نوع اعتقاد، باورها، صفات و رفتار خود را به ايشان نزديک سازد تا از اين طريق شيعه و پيرو واقعى او باشند.

امام باقر (عليه السلام) در تفسير آيه‏ «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا»، فرمود: «اصبروا»، يعنى صبر كنيد بر اداى واجبات و «صابروا»، يعنى شكيبا باشيد بر اذيّت دشمنان و «رابطوا»، يعنى رابطه ناگسستنى با امام خود، مهدى منتظر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) داشته باشيد».

1- 2. پرهيزكارى و تزكيه نفس‏

يكى از وظايف و بايسته‏هاى مهم منتظران، آراستن درون با فضايل انسانى و چنگ زدن به مكارم اخلاقى است؛ يعنى، همان طور كه قرآن مى‏فرمايد:

«اگر مى‏خواهيد محبوب خدا باشيد، تقوا پيشگى كنيد»؛ اين قانون در مورد حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نيز هست.

از امام صادق (عليه السلام) نقل شده است: «براى صاحب الامر، غيبتى طولانى است؛ در اين دوران هر كس بايد تقوا پيشه سازد و به دين خود چنگ زند».

1- 3. ياد يار

منتظر حقيقى، كسى است كه از ياد و نام محبوب خود غافل نمى‏شود و پيوسته در فكر و انديشه او است. شخص مؤمن، در هيچ حالى از حالات و هيچ وقتى از اوقات و هيچ مكانى از مكان‏ها، از ياد امامش و انتظار قدوم مبارک او، خالى و فارغ نيست.

روايت شده است: وقتى امام موسى بن جعفر (عليه السلام) از امام غايب و نعمت باطنى خدا ياد كرد، فردى پرسيد: آيا از امامان كسى غايب مى‏شود؟ فرمود: «نعم يغيبُ عن ابصارِ النّاس شخصُهُ و لا يَغيبُ عن قُلوبِ المؤمنين ذِكرُهُ و هو الثّانى عَشر منّا»؛ «بلى، شخص او از ديدگاه‏هاى مردم غايب مى‏شود؛ ولى ياد او از دل‏هاى مؤمنان نهان نمى‏شود و او دوازدهمين نفر از ما است».

بزرگداشت ياد و نام امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مصاديق و شكل‏هاى مختلفى دارد كه به بعضى از آنها اشاره مى‏شود:

1- 3- 1. برپاخاستن به هنگام شنيدن نام ايشان

نقل شده است: «روزى‏ در مجلس حضرت صادق (عليه السلام)، نام مبارک حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) برده شد؛ امام ششم به منظور تعظيم و احترام نام آن حضرت از جاى خود برخاست و قيام فرمود».

امام رضا (عليه السلام) نيز با شنيدن نام آن حضرت برخاست و دست خود را به نشانه تواضع بر سر گذاشت.

1- 3- 2. نكوداشت روزهاى منسوب به آن حضرت؛ مانند نيمه شعبان و اعياد چهارگانه اسلامى: فطر، قربان، غدير و جمعه.

1- 3- 3. آغاز كردن هر روز با سلام به پيشگاه امام

منتظران امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در آغاز هر روز و در تعقيب نماز صبح، سلام به مولاى خود را فراموش نمى‏كنند و متناسب با فرصت وقت، يكى از زيارت‏ها و دعاها را مى‏خوانند و ... .

1- 4. اظهار محبّت و مودّت‏

يكى از اوصاف منتظران شيعيان خالص امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، مهرورزى و محبّت سرشار به آن حضرت است. البته اين محبت و مهرورزى دو طرفه است؛ زيرا امام معصوم نيز شيعيان و ياران خود را دوست دارد و شفيق و دلسوز آنها است.

« [الامام‏] الانيسُ الرفيق و الوالدِ الشفيقُ و الاخُ الشفيق ...» ؛ «امام همدم و رفيق، پدر مهربان و برادر دلسوز است».

پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله)، درباره لزوم دوستى حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مى‏فرمايد: «مَن احَبّ ان يَلقى اللّه و قَد كَمل ايمانُهُ و حَسُنَ اسلامُهُ فَليَتَوَلَّ الحُجّة صاحب الزمان المنتظر»؛ «هر كس دوست دارد خدا را ملاقات كند؛ در حالى كه‏ ايمانش كامل و اسلامش نيكو باشد، پس بايد دوستدار حضرت حجّت، صاحب الزمان منتظر باشد».

خود امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نيز مردم را به كارهايى سفارش فرموده كه موجب ازدياد محبّت و مودّت مى‏شود.

«هر يک از شما بايد به امورى بپردازد كه او را به محبّت ما نزديک كند و از كارهايى كه ناخوشايند ما است، دورى جويد؛ زيرا ظهور ما به صورت ناگهانى فرا مى‏رسد.

1- 5. حزن و اندوه و ندبه‏

محزون بودن در فراق امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، ندبه و اظهار شوق به لقاى او از اوصاف منتظران عاشق پيشه است.

امام حسن عسكرى (عليه السلام) فرمود: «لا تزالُ شيعتنا فى حُزنٍ حتّى يظهَر وَلَدى الّذى بشّر به النبى»؛ «شيعيان ما در يک اندوه دائم به سر مى‏برند تا فرزندم- كه پيامبر اکرم، نويد ظهورش را داده است، ظاهر شود».

1- 6. اظهار اشتياق و چشم به راه بودن‏

شور طلب و علاقه ديدار يار و اظهار شيدايى و اشتياق به محبوب، از ويژگى‏هاى بارز منتظران است؛ چنان كه در دعاى ندبه آمده است. «ليتَ شِعرى اينَ استَقرّت بِک النّوى بَل اىُّ ارض تُقِلُّک او ثَرى ابرضوى ام غيرها ام ذى طوى ...» ؛ «اى كاش مى‏دانستم در چه جايى منزل گرفته‏اى و چه سرزمين و مكان تو را در بر گرفته است! آيا در كوه رضوى هستى و يا در جاى ديگر و يا در ذى‏طوى هستى ...».

امام على (عليه السلام) وقتى از امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و صفات آن حضرت مى‏گويد؛ ناگاه از درون سينه آهى مى‏كشد و شوق ديدار آن بزرگوار را ابراز مى‏دارد.

1- 7. صبر و بردبارى‏

در روايات زيادى توصيه به صبر و بردبارى در اين دوران شده و براى منتظران صابر، پاداش‏ها و ثواب‏هاى چندى بيان گشته است.

امام صادق (عليه السلام) مى‏فرمايد: «من دين الائمة الورع و العفّة و الصلاح و انتظارُ الفرج بالصّبر»؛ «از آيين امامان است: تقوا، عفّت، صالح‏بودن و انتظار فرج با صبر و شكيبايى».

رسول گرامى اسلام (صلى الله عليه و آله) فرموده است: «خوشا به حال شكيبايان در غيبت و محبّت او، كه آنان را خداى تبارک و تعالى، در كتابش چنين توصيف فرموده است: هُدىً لِلْمُتَّقِينَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ‏. در روايات ديگر نيز «متقين» به شيعيان و «غيب» به حجّت غايب تفسير شده است‏.

همچنين روايت شده است: «كسى كه منتظر امر ما باشد (ظهور مهدى) و بر آنچه در اين راه از آزار و ترس و وحشت مى‏بيند، صبر كند، فردا (روز رستاخيز)، در جرگه ما خواهد بود».

دو. وظايف دينى و اعتقادى‏

2- 1. ثبات قدم در دين دارى‏

پيروى از پيشوايان معصوم، پاى فشردن بر شاخص‏هاى زندگى سالم، اجراى حدود الهى، حق مدار ماندن، تقويت ايمان و اعتقاد و داشتن ثبات قدم در دين دارى، گرفتار نيامدن در دام بدعت‏ها و انحرافات و ... از بايسته‏هاى اساسى عصر غيبت است.

رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود: سوگند به آن كه مرا به حقّ برانگيخت! فرزند به پا خاسته من غايب خواهد شد ... پس هر كه روزگار غيبت وى را درک كند؛ بر ريسمان محكم دين خدا چنگ زند و بر ابليس خبيث راهى نگشايد كه با افسونِ شک و ترديد، او را از آيين من، دور و از دين من بيرون سازد».

بايد به اين هشدار رسول خدا (صلى الله عليه و آله) نيز توجّه كرد كه: «او غيبتى طولانى نخواهد داشت و امت‏ها درباره او به سرگردانى و حيرت خواهند افتاد و از دين خود منحرف مى‏شوند؛ در اين هنگام او مثل ستاره‏اى درخشان به سوى مردم رو مى‏آورد».

امام حسن عسكرى (عليه السلام) مى‏فرمايد: «به خدا سوگند! او غيبتى خواهد داشت كه در آن، تنها كسانى از هلاكت نجات مى‏يابند كه خداوند آنان را بر قول امامتش ثابت قدم داشته و در دعا براى تعجيل فرجش، موفّق كرده است».

2- 2. دعا

مؤثّرترين وسيله براى ايجاد رابطه روحى با امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و نيز عامل مؤثر در ظهور آن حضرت، دعاى مردم براى فرج آن حضرت است. در كتاب‏ مكيال المكارم، براى دعا در فرج امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) صد فايده مهم نقل شده است؛ از جمله:

1. دعا براى فرج، موجب فرج خواهد بود.

2. موجب زياد شدن نعمت پروردگار مى‏شود.

3. سبب ناراحتى و اضطراب شديد شيطان مى‏گردد.

4. باعث كامل شدن ايمان است.

5. با ارزش‏ترين اعمال و اجر رسالت پيامبر است.

6. موجب دعا كردن متقابل امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) براى دعا كننده است.

7. موجب نجات از فتنه‏هاى آخرالزمان و سالم ماندن از هلاكت روحى است و ... .

2- 3. شناخت و معرفت امام‏

يكى از وظايف و بايسته‏هاى مهم منتظران، شناخت امام (عليه السلام) و آشنايى و ارتباط هر چه بيشتر با آن حضرت است. شناخت امام به حدى ضرورت دارد كه در روايات معتبر شيعه و سنّى آمده است: «هر كس بميرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است». اين معرفت هم شامل نام و نسب مى‏شود و هم شامل اوصاف و ويژگى‏ها و هم اهداف و برنامه‏ها مى‏باشد. به همين جهت در يكى از دعاهاى معتبر و معروف مى‏گوييم: «اللهم عرّفنى نفسَک فانّک ان لم تُعرّفنى نفسَّک لم اعرف نبيّک، اللّهم عرّفنى رسولَک فانّك ان لم تعرّفنى رسولک، لم اعرف حجّتک، اللّهم عرّفنى حجّتک فانّك ان لم تُعرّفنى حُجّتک ضللتُ عن دينى».

2- 4. ارتباط و پيوند با ولايت‏

حفظ و تقويت پيوند قلبى با امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و تجديد دايمى عهد و پيمان با آن حضرت، يكى ديگر از وظايف مهمى است كه هر شيعه منتظر در عصر غيبت بر عهده دارد.

2- 5. توسّل و زيارت آن حضرت‏

بايسته است شيعيان منتظر در همه حالات- به ويژه هنگام شدايد و سختى‏ها و تهاجم دشمن- به امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) متوسّل شوند و رفع مشكل خود را از مولاى خود بخواهند؛ چنان كه توصيه شده هنگام سختى گفته شود: «يا صاحب الزمان اغِثنى، يا صاحب الزمان ادركنى». در اين رابطه زيارت روز جمعه، زيارت‏ آل ياسين، دعاى عهد و ... را بخوانند  و با امام خود، ارتباط قلبى و انس درونى فراهم سازند.

2- 6. صدقه و زيارت از طرف امام

صدقه دادن براى سلامتى آن حضرت از اوصاف منتظران و دوستداران حقيقى امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است. اعمالى چون قرائت قرآن، حج، طواف، زيارت مرقد ائمه (عليهم السلام) و هر كار خير ديگرى را مى‏توان به نيابت از آن حضرت به جاى آورد و ضمن اظهار ارادت و دوستى واقعى خود، ياد و نام او را هميشه در دل و جان خود زنده نگه داشت.

سيد ابن طاووس در كشف المحجة سفارش مى‏كند: «صدقه دادن از سوى آن جناب را، پيش از صدقه دادن از سوى خود و عزيزانت، قرار ده و دعا براى آن حضرت را، بر دعا كردن براى خودت مقدّم بدار و نيز در هر كار خيرى كه مايه وفاى به حق آن حضرت است، آن بزرگوار را مقدّم بدار كه سبب مى‏شود به سوى تو توجّه فرمايد و به تو احسان كند».

2- 7. تسليم بودن و عدم تعيين وقت‏

روزى مهزم به امام صادق (عليه السلام)، عرض كرد: فدايت شوم! خبر ده مرا از اين امرى كه منتظرش هستيم كى خواهد بود؟ امام فرمود: «اى مهزَم! تعيين‏كنندگان وقت، دروغ مى‏گويند و عجله كنندگان، هلاک مى‏گردند و تسليم شدگان، اهل نجاتند».

همچنين در تفسير آيه‏ «أَتى‏ أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ‏»، فرمود: «اين امر ما است، خداى عزّوجل امر فرموده كه در آن عجله نشود تا اينكه سه لشكر آن را تأييد كنند: فرشتگان، مؤمنان و رعب؛ خروج قائم، همانند خروج رسول خدا (صلى الله عليه و آله) خواهد بود ...».

عرصه سياست و اجتماع، مهم‏ترين ميدان بروز و ظهور بايسته‏هاى انتظار و مؤثرترين زمينه در جهت تحقق اهداف امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در عصر غيبت و قبل از قيام ايشان است. بعضى از وظايف و بايسته‏هاى سياسى و اجتماعى منتظران امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) عبارت است از:

الف. مبارزه و امر به معروف و نهى از منكر

علاقه‏مندان و ياوران حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، هيچگاه نبايد سيره و روش پيامبراکرم (صلى الله عليه و آله) و اهل‌بيت آن حضرت را فراموش كنند؛ بلكه بايد همواره آن را در نظر داشته و آماده پيوستن به قيام جهانى حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) باشند و در عين حال خود عليه ظلم و ستم و فساد، مبارزه كنند.

رسول گرامى اسلام فرمودند: «لا يزالونَ قومٌ من امّتى يُقاتلون على الحقّ ظاهرين الى يوم القيامة»؛ «همواره گروهى از امت من تا روز رستاخيز، پيروزمندانه در راه حق نبرد مى‏كنند».

در روايات به نمونه‏اى از منتظران و شيعيان واقعى امام در عصر غيبت اشاره شده كه عليه ظلمت و فساد قيام مى‏كنند و راه امامان خود را تداوم مى‏بخشند و جانشين ولى‏عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در روى زمين هستند.

امام صادق (عليه السلام) در این باره مى‏فرمايند: «فيَجعَلُ اللّه قم و اهلَها قائمين مقام الحجّة»؛ «خداى تبارک و تعالى، قم و اهل قم را قائم مقام حجّت قرار مى‏دهد» و نيز «قم به اين جهت قم ناميده شده كه اهل آن در محضر قائم آل محمّد (عجل الله تعالی فرجه الشریف) گرد مى‏آيند و با او قيام مى‏كنند و از يارى او منحرف نمى‏شوند».

2. حق خواهى و حق مدارى‏

تاريخ، صحنه حضور و نزاع دو گروه حقّ و باطل و دو انديشه طغيان‏گرى و حق‏گرايى است؛ راه حقّ و صلاح، راه پيامبران و صالحان و راه باطل و كفر، راه شياطين و سردمداران زر و زور و تزوير است. اين دو گروه و نبرد ميان آنها، هميشه در جامعه بوده و همه منتظران واقعى امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، بايد پيرو و طرفدار حق و مخالف و دشمن باطل باشند. با ظهور حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)،جهان شاهد مصاف نهايى حق و باطل و پيروزى و غلبه حق به رهبرى آن حضرت خواهد بود و منتظران ظهور نيز در هر حال بايد براى چنين مصافى آماده باشند و خود نيز بايد حق و حق خواهى را محور و مدار برنامه‏ها و فعاليت‏هايشان قرار دهند.

رسول خدا (صلى الله عليه و آله) در اين زمينه مى‏فرمايند: «لا تَزالُ طائفة مِن امّتى على الحَقّ ظاهرين حتّى يأتى امرُ اللّه»؛ «گروهى از امت من همواره حق را آشكار مى‏كنند تا فرمان خدا (امر ظهور) فرا رسد».

حضرت على (عليه السلام) نيز مى‏فرمايند: «واللّه ما يكونُ ما تأملون حتّى يهلِك المبطلون و يضمحلّ الجاهلون و يأمن المتّقون ...»؛ «به خدا سوگند! آنچه آرزو مى‏كنيد، تحقّق نمى‏يابد، مگر هنگامى كه باطل از بين رود و نادان‏ها نابود شوند و پرهيزگاران، آرامش خود را باز يابند ...».

3. استقامت و ايستادگى در سختى‏ها

«انتظار ظهور»، يكى از بزرگ‏ترين عوامل پايدارى، استقامت و مقاومت در برابر سختى‏ها و مشكلات عصر غيبت است. انتظار مسلمانان- به ويژه شيعيان- را در برابر ظلم‏ها، فسادها، زورگويى‏ها و انواع بلاها و سختى‏ها، ثابت و پا برجا نگه مى‏دارد و به آنان دل و جرأت مى‏دهد تا در برابر تهديدها، تطميع‏ها و سخت‏گيرى‏هاى دشمنان اسلام، خود را نبازند و از هيچ چيز و هيچ كس نهراسند.

پيامبراكرم (صلى الله عليه و آله) به مسلمانان صدر اسلام فرمودند: «بعد از شما قومى خواهد آمد كه پاداش هر يک از آنها، برابر پاداش پنجاه نفر از شما است». گفتند: اى رسول خدا! مگر نه اين است كه ما در حضور شما، در بدر و احد و حنين شركت كرديم و قرآن در ميان ما نازل شد؟! فرمود: «اگر آنچه بر آنها روى خواهد داد، بر شما روى مى‏داد؛ شما نمى‏توانستيد چون آنها صبر و شكيبايى را پيشه خود سازيد».

آن حضرت در موضعی دیگر، فرمود: «... برادران من كسانى هستند كه در آخرالزمان مى‏آيند و نديده، به من ايمان مى‏آورند ... استقامت هر يک از آنها در دين خود، از كندن خارهاى گَوَن در شب تاريک و به دست گرفتن آتش گداخته، سخت‏تر است.

آنها مشعل‏هاى هدايتند كه خداوند آنان را از فتنه‏هاى تيره و تار، نجات مى‏بخشد» .

امام حسين (عليه السلام) نيز در اين باره مى‏فرمايند:

«... امّا الصابر فى غيبته على الاذى و التكذيب، بمنزلة المجاهد بالسيف بين يدى رسول اللّه»؛ «... كسانى كه در زمان غيبت او در مقابل آزار و تكذيب، استقامت مى‏كنند، مانند كسانى هستند كه در حضور رسول خدا، شمشير زده‏اند».

4. كسب آمادگى براى ظهور

امام صادق (عليه السلام) نيز فرموده است: «هر يک از شما بايد براى خروج حضرت قائم [سلاحى‏] مهيّا كند- هر چند يک تير باشد- خداى تعالى هرگاه بداند كسى چنين نيتى دارد، اميد آن است كه عمرش را طولانى كند تا آن حضرت را درک كند [و از ياران و همراهانش قرار گيرد]».

پس براى ظهور حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و يارى آن حضرت، بايد در هر لحظه‏اى آماده بود و خود را مهيّا نگه داشت و اين شامل آمادگى نظامى، جسمانى و ... مى‏شود؛ اما مهم‏تر از همه آمادگى فكرى، علمى و سياسى در عصر غيبت است.

5. اتحاد و همدلى‏

مهم‏ترين چيزى كه در عصر غيبت واجب است، يكپارچگى و اتحاد شيعيان و پاى‌بندى به عهدشان با امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است. هرگونه اخلال در صفوف متحد منتظران، منافى با وظايف دينى آنان و كمك به دشمنان آن حضرت است.

امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در توقيع معروف خود به شيخ مفيد (رحمة الله علیه) مى‏نويسد: «ولو انّ اشياعنا- وفقهم الله لطاعة- على اجتماع من القلوب فى الوفاء بالعهد عليهم لما تأخّر عنهم اليمن بلقائنا و لتعجلت لهم السعادة بمشاهدتنا على حق المعرفة منهم بنا»؛ «اگر شيعيان ما- كه خداوند به اطاعت خويش موفقشان بدارد- در وفا به پيمانى كه با ما دارند، يكپارچه مى‏شدند، هرگز از ميمنت ملاقات ما محروم نشده و ظهور ما به تأخير نمى‏افتاد و البته سعادت حضور در محضر ما، با معرفتى حقيقى هر چه زودتر نصيبشان مى‏شد».

6. رعايت حقوق ديگران‏

از مهم‏ترين امور در زندگى محبّان و منتظران قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، رعايت حقوق برادران و مسلمانان و كمک به آنان است. انسان منتظر، نمى‏تواند به گونه‏اى زندگى كند كه حقوق ديگران بر عهده‏اش باشد و در عين حال خود را دوستدار و منتظر مهدى موعود بداند؟!

امام باقر (عليه السلام) به جابر جعفى فرمود: «اى جابر! آيا كسى كه ادعاى تشيّع مى‏كند، براى او اين قول كه دوست اهل بيت هستم، كافى است؟! سوگند به خدا، شيعه ما نيست، مگر كسى كه پرهيزگار بوده و اطاعت از خداوند كند. شيعيان ما را به اين صفات بشناسيد: تواضع، خشوع، امانت‏دارى، بسيار در ياد خدا بودن ...

اى جابر! به ولايت و دوستى ما، جز از راه عمل و پرهيزگارى نمى‏توانى برسى‏».

به همين جهت امام صادق (عليه السلام) وظايف شيعيان را در رابطه با برادران مسلمان خود، چنين معرّفى مى‏كند: آنچه را براى برادر مسلمانت دوست بدارى كه براى خودت دوست مى‏دارى؛ از خشمگين كردن برادر مسلمان دورى كنى و آنچه را كه مورد رضايتش است، انجام دهى و اوامرش را اطاعت كنى؛ چشم و راهنما و آيينه او باشى و ... وقتى چنين كردى، دوستى خود را، به دوستى او و دوستى او را به دوستى خود پيوند داده‏اى‏».

نتيجه اينكه علاقه‏مندان و ياران امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، بايد كاملًا خود را وظيفه‏شناس و پايبند به اسلام و متعهّد و مسئول بدانند و همواره مراقب احوال و كارهاى خود باشند و از انحرافات دورى جسته و پناه به خدا ببرند و مو به مو احكام اسلام را عمل نمايند تا شايستگى سربازى آن حضرت را پيدا كنند.

7. اطاعت از نايبان امام

عصر غيبت، دوران پنهان زيستى امام و عدم دسترسى به او است؛ در اين صورت براى اخذ احكام و تعاليم دينى و عمل به وظايف و تكاليف سياسى، اجتماعى و عقيدتى، بايد به نايبان عام آن حضرت مراجعه كرد و به ولايت و رهبرى آنان گردن نهاد. فقها و علما، به عنوان جانشينان امام معصوم (عليه السلام)، راهبران جامعه و هاديان امت و محل رجوع مردم هستند و احكام دينى را با اجتهاد و تفقه خود، به آنان ابلاغ مى‏كنند.