تمام مذاهب اسلامي بر اصل مسئله ظهور حضرت مهدي (عجل الله تعالی فرجه الشریف) از ذريّه پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) اتفاق نظر دارند. همه معتقدند كه در آخرالزمان شخصي به نام مهدي (علیه السلام) ظهور كرده، زمين را پر از عدل و داد خواهد كرد، همان گونه كه از ظلم و جور پر شده است. اگر چه در زمینه مهدویت در میان مذاهب اسلامی دو اختلاف عمده وجود دارد
اول اینکه شیعه حضرت مهدی را از نسل امام حسین (علیه السلام) میداند به خلاف اهل سنت که وی را از نسل امام حسن مجتبی (علیه السلام) یا حسنی میدانند
دوم اینکه شیعه معتقد به حضور حضرت مهدی و به دنیا آمدن ایشان در زمان امام عسکری (علیه السلام) داشته و معتقد است آن حضرت هم اکنون نیز در میان ما بوده و در غیبت به سر میبرد به خلاف اهل سنت که معتقدند آن حضرت هنوز به دنیا نیامده است.
به عنوان مثال
الف. از میان علماي شيعه
شهيد صدر؛ ميفرمايد: «به راستي اعتقاد به حضرت مهدي (علیه السلام) به عنوان پيشواي منتظر براي تغيير جهان به جهاني بهتر، در احاديث پيامبر (صلی الله علیه و آله) به طور عموم و در روايات اهل بيت، به طور خصوص آمده است و به حدي به اين مسئله تأكيد شده كه جاي هيچ شكي را براي انسان باقي نميگذارد...». [1]
شيخ محمد رضا مظفر ميفرمايد: « مسئله بشارت به ظهور مهدي (علیه السلام) از اولاد فاطمه (سلام الله علیها) در آخرالزمان و اينكه آن حضرت، زمين را از عدل و داد پر ميكند بعد از آنكه از ظلم و جور پر شده باشد، از مسائلي است كه به طور متواتر از پيامبر صلی الله علیه و آله) رسيده است و مسلمانان در كتابهاي روايي خود آنها را نقل كرده اند». [2]
ب. از میان علماي اهل سنّت
ناصر الدين الباني که البته رویکردی سلفی دارد، ميگويد: «اما مسئله مهدي، بايد دانسته شود كه درباره خروج او احاديث صحيح بسياري وارد شده است...». [3]
شيخ عبدالمحسن بن حمد العباد نیز ميگويد: «همانا كثرت احاديث مهدي و تعدد طرق آنها و اثبات آنها در كتابهاي اهل سنّت به حدي است كه بسيار دشوار به نظر ميرسد كه بتوانيم بگوييم حقيقتي ندارند، مگر اينكه كسي جاهل بوده يا اهل جدل باشد، يا دقت در سندهاي آنها نكرده باشد و بر كلام بزرگان اهل علم واقف نباشد...». [4]
شيخ عبدالعزيز بن عبداللَّه بن باز نیز که از مفتیهای وهابیت است، ميگويد: « امر مهدي معلوم و احاديث در آن مستفيض بلكه متواتر و تقويت كننده يكديگرند و جماعتي از اهل علم ادعاي تواتر [5] آنها را نمودهاند...». [6]
منابع:
[1]. بحث حول المهدي، ص 104و 104.
[2]. عقائد الاماميه، ص 77.
[3]. حول المهدي، الباني، مجله التمدن الاسلامي، سال 1371ه.
[4]. عقيدة اهل السنة و الأثر في المهدي المنتظر، مجله جامعة اسلامية، شماره 3
[5]. احادیث متواتر در مقابل احادیث واحد قرار دارند، در علم درایه به احادیثی متواتر گفته میشود که از طرق متعددی نقل شده و راویان مختلف و بیشماری به سندهای گوناگون آنها را نقل کردهاند به گونهای که برای ما از کثرت این نقلها، اطمینان به عدم کذب راویان در نقل خبر مورد نظر حاصل میشود.
[6]. همان
عقیده مهدویت جزء مسلمات مذاهب اسلامی است و اختلاف فقط در مصداق آن میباشد. اهلسنت در مورد روایات خلفای اثنا عشری اقوال متعددی دارند، اما با بررسی فریقین و اقوال آنها به این واقعیت میرسیم که مراد روایات از خلفای اثنا عشر، ائمه اثنا عشر شیعه میباشد.
در بعضی روایات اهل سنت آمده که اسم پدر حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، همان اسم پدر حضرت رسول اکرم است،اما بعد از بررسی روایات فریقین به این نتیجه میرسیم که اسم حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، همان اسم پیامبر بوده و پدر ایشان امام حسن العسکری و او از اولاد حضرت فاطمه و از فرزندان امام حسین (علیهم السلام)، میباشد.
عقیده مهدویت نزد فریقین
عقیده به مهدی موعود، یکی از مسلمات مذاهب اسلامی است. علمای فرقههای مختلف اهل سنت، احادیث مهدویت را متواتر دانستهاند. ابن حجر هیثمی مکی، احمد ابو السرود الصباح الحنفی، شیخ محمد الخطابی المالکی و شیخ یحیی بن محمد الحنفی، از علمای مذاهب اربعه اهل سنت، احادیث مهدویت را مسلم دانستهاند.[1]
اما نزد شیعه عقیده به مهدویت جزء اصول مذهب است.
با بررسی مصادر حدیثی، تاریخی، عقیدتی و تفسیری اهلسنت و شیعه، این حقیقت آشکار میشود که نخستین کسی که درباره عقیده مهدویت و اوصاف آن سخن گفته، خود رسول اکرم بوده است. [2] اگرچه در مصداق مهدی موعود اختلاف نظر وجود دارد، اما اصل قضیه مهدویت یکی از مسلمات فریقین است و از صدر اسلام تا امروز احدی از مسلمین منکر اصل عقیده مهدویت نشده است.[3]
در آثار طرفداران مکتب خلافت، ظهور مهدی موعود یکی از نخستین و نامدارترین علامات رستاخیز بزرگ به شمار میرود. از اینرو در مصنفات دانشمندان اهلسنت، روایات و مباحث مهدویت بیشتر به دنبال گفتوگو از«اشراط الساعة» نقل و مطرح میشود.[4]
شهید مطهری میگوید:«اگر میخواهید بفهمید که مسئله مهدویت منحصر به شیعه نیست، ببینید آیا مدعیان مهدویت در میان شیعه زیاد بودند یا در میان اهلسنت. میبینید مدعیان مهدویت در میان اهل تسنن زیادتر بودهاند».[5]
طبق تحقیقات بعضی از دانشمندان، ذکر حضرت مهدی در بیش از هفتاد کتاب معتبر اهل سنت آمده است.[6]
خلاصه مطلب این است که عقیده به مهدویت در میان اهلسنت یک حقیقت غیر قابل انکار و تردید است.
منابع:
[1]. فقیه ایمانی،0241 ق،ص 21، به نقل از هندی،ص 871
[2]. فقیه ایمانی،پیشین،ص 7
[3]. سبحانی،7141 ق،ج 4،ص 321
[4]. صنعانی،3041 ق، ص 943؛ ابن اثیر جذری،3041 ق،ج 1،ص 723؛ هیثمی،8041 ق،ج 41،ص 302،حوی،ج 2،ص 269؛ متقی هندی،5041 ق،ص 302
[5]. مطهری،مجموعه آثار،1831 ش،ج 81،ص 841
[6]. خلخالی،ص 702