در این سوره دو آيه پیرامون بحث مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 17-53

«فأخذتهم صاعقة العذاب الهون» [1]

صاعقه، آن عذاب خوار كننده، به خاطر اعمالى كه انجام مى‌دادند، آنها را فرو گرفت.

امام صادق (عليه السلام) در تأويل اين آيه شريفه، فرمود:

«صاعقه و عذاب در اين آيه، براى دشمنان دين و معاندين، همان شمشير امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشریف)، مى‌باشد، هنگامى كه او (قائم)، قيام كند» [2]

«و سنريهم آياتنا فى الآفاق و في أنفسهم حتى يتبين لهم أنه الحق» [3]

به زودى نشانه‌هاى خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آنها نشان مى‌دهيم تا حق آشكار گردد.

ابى‌بصير گويد: از امام باقر (عليه السلام) پيرامون این آيه، پرسیدم، حضرت فرمود:

«قدرت (وعظمت) خدا را در آفاق و در خودشان مشاهده كرده و براى آنان نمايان مى‌شود تا برايشان معلوم و روشن شود كه خروج قائم (عليه السلام) حق است، و از طرف خداوند است و خلق او را مي‌بينند و ناگزير از آن هستند.» [4]

روايت مشابهى نيز در تفسير همين آيه از امام صادق (عليه السلام) روايت شده است.

پي‌نوشت:

[1]. سوره فصلت، آيه 17

[2]. الف) اثبات الهدي، ج 7، ص131 - ب) تفسير برهان، ج 7، ص108

[3]. سوره فصلت، آيه 53

[4]. الف) غاية المرام، ص 748 - ب) ينابيع المودة، ص 427 - ج) اثبات الهدي، ج 7، ص 128

در آن چهار آيه پیرامون بحث مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 1،2،3 و 4

«و الفجر، و ليال عشر، و الشفع و الوتر، و الليل اذا يسر» [1]

به سپيده‌دم سوگند و به شبهاي ده‌گانه و به زوج و فرد و به شب، هنگامي كه (به روشنائي روز) حركت مي‌كند، سوگند، كه پروردگارت در كمين ظالمان است.

جابر جعفي از امام صادق (عليه السلام) در ذيل این آيات شريفه، روايتي را نقل مي‌كند كه حضرت فرمود:

«مراد از (و الفجر)، حضرت قائم (عليه السلام) است و مراد از (و ليال عشر)، امامان از حسن تا امام يازدهم (عليهم السلام)، هستند و مراد از (الشفع)، اميرالمومنين (عليه السلام) و فاطمه (سلام الله عليها) مي‌باشد و مراد از (الوتر)، خداي يكتا و بدون شريک است و مراد از (الليل اذا يسر) دولتي است كه تا دولت حضرت قائم (عليه السلام)، ادامه پيدا مي‌كند. [2]

پي‌نوشت‌ها:

[1]. سوره فجر، آيات 1 الي 4

[2]  تفسير برهان، ج 4، ص 457

در این سوره دو آيه پیرامون بحث مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 25-28

«لو تزيلوا لعذبنا الذين كفروا منهم عذابا اليما» [1]

و اگر مؤمنان و كفار از هم جدا مى‌شدند، كافران را عذاب دردناكى مى‌كرديم.

امام صادق (عليه السلام) در تفسير اين آيه شريفه، فرمود:

«به درستى كه براى خداوند متعال، ودايعى است كه در اصلاب قوم كفار و منافقين قرار داد و قائم ما ظاهر نمى‌شود تا آن امانات (از خوبان) بيرون آيند پس هر زمانى كه حجت خدا ظهور مى‌كند كفار و منافقين را به قتل مى‌رساند» [2]

«هو الذى ارسل رسوله بالهدى و دين الحق ليظهره على الدين كله» [3]

او كسى است كه رسولش را با هدايت و دين حق فرستاده تا آن را بر همه اديان پيروز كند.

محمد بن فضيل مى‌گويد: تفسير اين آيه را از حضرت موسى بن جعفر (عليه السلام) سئوال كردم، حضرت فرمود:

«مقصود از دين حق، وصايت و ولايت اميرالمؤمنين (عليه السلام) است كه پروردگار امر به آن نموده كه جز تمام اديان هنگام ظهور امام عصر (روحى له الفداء) چيره مى‌شود. و خداوند مى‌فرمايد: ما ولايت قائم و نور او را اگر چه كافرين به ولايت اميرالمؤمنين (عليه السلام) كراهت داشته باشند، به مرحله كمال و اتمام مى‌رسانيم».[4]

اين آيه شريفه وعده‌اى صريح و قاطع از سوى خداوند قادر متعال، در رابطه با پيروزى اسلام بر همه اديان به دست مبارک حضرت بقية الله الاعظم روحى له الفدا است.

لازم به ذکر است که اين آيه مباركه و وعده الهى در قرآن مجيد در سه سوره (توبه- فتح- صف) ذكر شده است

پي‌نوشت:

[1]. سوره فتح، آيه 25

[2]. الف) تفسير برهان، ج 4، ص198 - ب) ينابيع المودة، ص429

[3]. سوره فتح، آيه 28

[4]. تفسير برهان، ج4، ص200

در این سوره یک آيه پیرامون مهدویت وجود دارد

«الذين يحملون العرش و من حوله يسبحون بحمد ربهم و يؤمنون به و يستغفرون للذين آمنوا» [1]

فرشتگانى كه حاملان عرشند و آنها كه گرداگرد آن (طواف مى‌كنند)، تسبيح و حمد خدا مى‌گويند و به او ايمان دارند و براى مؤمنان استغفار مى‌نمايند.

از امام هشتم على‌بن موسى الرضا (عليه السلام) از پدرش از آباء گرامیش و آنها از اميرالمؤمنين على بن ابى طالب (سلام الله عليهم اجمعين) نقل است كه آن حضرت فرمود:

رسول خدا (صلي الله عليه و آله) فرمود:

«خداى سبحان خلقى را برتر از من و بزرگوارتر از من نيافريد. عرض كردم يا رسول الله، شما والاتريد يا جبرئيل؟ پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمود: يا على، خداى تبارک و تعالى، پيامبران مرسلين را بر فرشتگان مقربين برترى داد و مرا بر جميع انبيا و مرسلين و تمام فرشتگان، فضل و برترى داده، پس از من تو را برترى داده است و پس از آن يا على، براى امامان از فرزندان تو اين برترى را قرار داده است. ياعلى بدان ملائكه از خدمتگزاران ما و خدمتگزاران دوستان ما هستند (سپس اين آيه را تلاوت نمود) «و الذين يحملون العرش و من حوله يسبحون بحمد ربهم و يؤمنون به و يستغفرون للذين آمنوا» و براى كسانى كه داراى ولايت ما هستند استغفار مى‌كنند» [2].

مقصود قرآن كريم از مؤمنين اشاره به ولايت پيامبر و امامان معصوم (عليهم السلام) مى‌باشد كه ملائكه براى آنان دعا مى‌كنند و براى آنها استغفار مى‌نمايند. در چندين مورد در آيات گذشته ثابت شد كه امامان معصوم، جانشينان بر حق خاتم انبياء (صلي الله عليه و آله) هستند و آنها دوازده نفرند، اول آنها اميرالمؤمنين و آخرين آنان حضرت مهدى قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف) است كه اين آيه شامل حضرت حجت (عليه السلام) و دوستان و يارانش مى‌باشد.

پي‌نوشت:

[1]. سوره غافر، آيه 7

[2]. الف) ينابيع المودة، ص 458 - ب) تفسير الفرات الكوفي، ص 375

در این سوره سه آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 8- 9-13

«يريدون ليطفؤا نور الله بأفواههم و الله متم نوره و لو كره الكافرون» [1]

آنها مى‌خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش سازند، ولى خدا نور خور را كامل مى‌كند هر چند مشركان كراهت داشته باشند.

محمد بن فضيل از امام چهارم على بن الحسين (عليه السلام) روايت مى‌كند كه حضرت درباره اين آيه شريفه فرمود: (نور) در اين آيه، امامت است و خداوند متعال امامت را به ظهور قائم به اتمام مى‌رساند.[2]

و او را برهمه مذاهب باطله غلبه دهد به طورى كه جز خداى يگانه پرستش نشود و اين است معني «يملأ الأرض قسطا و عدلا كما ملئت ظلما وجورا» [3]

«هو الذي أرسل رسوله بالهدى و دين الحق ليظهره على الدين كله و لو كره المشركون» [4]

او كسى است كه رسول خود را با هدايت و دين حق فرستاد تا او را بر همه اديان غالب سازد هر چند مشركان كراهت داشته باشند.

ابى‌بصير و سماعه هر دو از امام صادق (عليه السلام) نقل مى‌كنند كه حضرت فرمود:

«به خدا سوگند، تأويل اين آيه به مرحله اجرا نمى‌آيد مگر آنكه قائم ما مهدي (عليه السلام) ظهور كند. پس تمام مشركان در روى زمين محو مى‌شوند تا جايي كه سنگ به سخن آيد! به مومن گويد: كه اى مؤمن در دل من كافرى است مرا بشكن و او را به قتل برسان».[5]

آرى چنين است، حجر و مدر، زمين و زمان، همه و همه از جانب خداوند متعال در اختيار و در تحت فرمان حضرت بقية الله خواهند بود تا او بر همه اديان و ملتها پيروز شود.

«و أخرى تحبونها نصر من الله و فتح قريب و بشر المؤمنين.» [6]

و نعمت ديگرى كه آن را دوست داريد به شما مى‌بخشند و آن، يارى خداوند و پيروزى نزديک است و مؤمنان را بشارت ده.

فتح و پيروزى به دست تواناى حضرت بقيه الله (عجل الله تعالي فرجه ) در دنيا خواهد بود و اين يک مژده‌اى است براى مؤمنان.[7]

پي‌نوشت‌ها:

[1]. سوره صف، آيه 8

[2]. ينابيع المودة، ص429

[3]. بحار الانوار، ج 51، ص 49

[4]. سوره صف، آيه 9

[5]. الف) ينابيع المودة، ص 423 - ب) تفسير فرات كوفي، ص 481

[6]. سوره صف، آيه 13

[7]. الف) تفسير صافي، ج 5، ص 17 - ب) بحار الانوار، ج51، ص 49

در این سوره چهار آيه پیرامون بحث مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 1 ، 2 ، 3 ، 4

«و الشمس و ضحيها، و القمر اذا تليها، و النهار اذا جليها، و الليل اذا يغشيها» [1]

به خورشيد و گسترش نور آن، سوگند.

و به ماه، در آن هنگام كه بعد از آن در آيد، سوگند.

و به روز هنگامي كه صفحه زمين را روشن سازد، سوگند.

و قسم به شب، آن هنگام كه صفحه زمين را بپوشاند.

فضل بن عباس نقل مي‌كند كه حضرت امام صادق (عليه السلام)  در تاويل اين آيات فرمود:

«خورشيد اميرالمومنين و نورش قيام قائم است و مقصود از ماه در آيه كه از پي خورشيد درآيد حسن و حسين (عليهما السلام) هستند و روز كه زمين را روشن مي‌كند، قيام قائم است»

در حديث مشابهي حضرت فرمودند: «منظور از در آمدن شب، دولت شيطان (بني اميه) است كه تا روز قيامت صغري (روز قيام حضرت مهدي) ادامه دارد. [2]

پي‌نوشت:

[1]. سوره شمس، آيات 1 الي 4

[2]. الف) غاية المرام، ص757 - ب) اثبات الهدي، ج 7، 131

در این سوره سه آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 3-5- 6

«و يومئذ يفرح المؤمنون بنصر الله ينصر من يشاء و هو العزيز الرحيم» [1]

و در آن روز مؤمنان خوشحال خواهند شد، به سبب يارى پروردگار،  او هر كس را بخواهد نصرت مى‌دهد و او عزيز و رحيم است.

ابى‌بصير از امام صادق (عليه السلام) روايت كرده كه آن حضرت پيرامون اين آيه شريفه «و يومئذ يفرح المؤمنون» تا آخر فرمود: «مؤمنين هنگام ظهور حضرت قائم (عليه السلام) به يارى خداوند متعال، شاد و خوشحال مى‌شوند. [2]

«وعد الله لايخلف الله وعده و لكن اكثر الناس لايعلمون» [3]

اين چيزى است كه خدا وعده كرده و وعده الهي هرگز تخلف ننمايد ولى اكثر مردم نمى‌دانند.

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) به حذيفه بن يمان فرمودند:

«اى حذيفه، اگر در دنيا روزي باقى بماند، خداوند آن روز را طولانى نمايد، تا مردى از اهل بيت من حكومت نمايد و اسلام (و قوانين آن) را حاكم گرداند به درستى كه خداوند خلف وعده نمى‌كند و خداى سبحان بر وعده خود توانا است، سپس فرمود: «و الله لايخلف وعده». [4]

پي‌نوشتها:

[1]. سوره روم، آيه 4 ـ 5

[2]. الف) ينابيع الموده، ص 426 - ب) تفسير برهان، ج 4، ص 257

[3]. سوره روم، آيه 6

[4]. ينابيع الموده، ص 448

در این سوره، يک آيه پیرامون مهدویت، وجود دارد که عبارت است از آيه 24

«حتي اذا راوا ما يوعدون فسيعلمون من اضعف ناصراً و اقل عدداً» [1]

تا آن زمان كه آنچه را به آنها وعده داده شد، ببينيد؛ آنگاه مي‌دانند چه كسي ياورش ضعيفتر و جمعيتش كمتر است.

محمد بن فضيل از امام چهارم حضرت علي بن الحسين  (عليه السلام) نقل مي‌كند كه حضرت در ذيل اين آيه شريفه فرمود:

«ما يوعدون» در اين آيه حضرت قائم، مهدي  و اصحاب آن جناب و انصار آن حضرت، هستند. هنگام ظهور حضرت قائم، دشمنان او ضعيف و تعدادشان بسيار كم بوده و يكديگر را ياري نمي‌دهند.[2]

پي‌نوشتها:

[1]. سوره جن، آيه 24

[2].  الف). شیخ سلیمان قندوزی حنفی، ينابيع الموده، ص 429 - ب). غاية المرام 754