پاسخ:

وجود حضرت مهدي (عليه السلام)، همانند ولادت آن حضرت را زا راههاي مختلفی مي‌توان به اثبات رسانيد كه يكي از آنها، راه تواتر است. اين راه را با ذكر مقدماتي به اثبات مي‌رسانيم:

مقدمه اول:

در منطق ارسطويي خبر متواتر، به خبر جماعت كثير با كيفيتي تفسير شده كه محال است بر كذب و دروغ توافق كرده باشند. از اين تعريف استفاده مي‌شود كه خبر متواتر دو ركن دارد:

الف: اخبار جماعت بسيار.

ب: جماعت به حدي باشد كه اجتماعشان بر كذب محال باشد.

در مورد احاديثي كه دلالت بر وجود امام مهدي عليه السلام دارد ركن اول به حس و وجدان ثابت است زيرا به گوش خود شنيده و به چشم خود اخبار بسياري كه دلالت بر وجود حضرت مهدي عليه السلام دارد ديده ايم .

در مورد ركن دوم نيز ادعاي بداهت بر آن شده است و لذا در منطق ارسطويي خبر متواتر، يكي از قضاياي شش‌گانه بديهي شمرده شده است.

مرحوم شهيد صدر (رحمة الله عليه) معتقد است كه سبب پديد آمدن يقين در قضيه متواتر و تجربي حساب احتمالات است، نه آنچه منطق ارسطويي مي‌گويد كه قضيه متواتر از بديهيات اوليه همانند «كل اعظم از جزء» است. در مورد يک خبر، اولين شخصي كه شناخته شده نيست از آن خبر مي‌دهد درصدي از احتمال مطابقت با واقع در آن است و همين‌طور نفر دوم و سوم و ... تا به حدي خبرها مي‌رسد كه احتمال مطابقت با واقع به حدي قوي مي‌شود كه احتمال مخالفت با واقع ضعيف يا معدوم مي‌گردد و لذا انسان در مفاد آن خبر به يقين مي‌رسد.

مقدمه دوم:

در مورد خبر متواتر، لازم نيست كه هر يک از خبردهندگان، ثقه و عادل باشند، بلكه همين كه كذب و تعمد آنها بر دروغ ثابت نشود، كافي است در حصول علم و يقين به خبر از راه تواتر.

مقدمه سوم:

تواتر بر سه قسم است:

الف: تواتر لفظي:

در این نوع تواتر، محور مشترک در تمام خبرها، لفظ خاصي است. همانند حديث: «من فسر القرآن برايه، فليتبوء مقعده من النار»، «کسی که قرآن را با رای و نظر خود تفسیر کند، جایگاهش، آتش خواهد بود»

ب: تواتر معنوي:

در این تواتر، محور مشترک تمام خبرها، قضيه‌اي معنوي و محدود است، همانند حديث كساء.

تواتر اجمالي:

در این نوع از تواتر، محور مشترک در تمام خبرها و لازمه التزامي، قضيه است. همانند خبر از شجاعت اميرالمومنين (عليه السلام) كه گر چه قضايا مختلف است ولي همگي در يک لازمه مشترک هستند و آن شجاعت امام اميرالمومنين (عليه السلام) است. در مورد موضوع وجود و ولادت امام مهدي (عليه السلام) نيز مي‌توانيم از اين طريق به يقين برسيم. لذا جاي اين نيست كه روايات اين موضوع مورد بررسي سندي قرار گيرد؛ زيرا با مراجعه به ابواب مختلف مناسب با موضوع مي‌توان يقين به ولادت و وجود امام مهدي (عليه السلام) از راه حساب تراكم احتمالات پيدا كرد به جهت اينكه همگي در يک خبر اشتراک نظر دارند كه همان ولادت و وجود امام مهدي (عليه السلام) است.

منبع:

موعود شناسي و پاسخ به شبهات، علي اصغر رضواني، انتشارات مسجد مقدس جمكران