پاسخ:

از ديدگاه قرآن، خداوند متعال مي فرمايد: «اطيعوا الله و اطيعوا الرسول و اولي الامر منكم» [1]؛ «خدا و رسول و صاحبان امري را كه از ميان خود شماست اطاعت كنيد.»

از آيه فوق به خوبي استفاده مي‌شود كه در هر عصر و زماني بايد امام معصومي در قيد حيات باشد تا او را اطاعت نمايم، اطاعتي كه همانند اطاعت خداوند است.

مقصود از «اولي الامر»، در آيه فوق، همان صاحبان شان و امر و نهي است. كساني كه امور مردم در اختيار آنان است و آنان غير از معصومين (علیهم السلام)، كسان ديگری نيستند. زيرا آيه، دلالت بر وجوب اطاعت به طور مطلق و بدون هيچ قيد و شرطي دارد و اين مستلزم عصمت آنان است و گرنه منجر به تناقض مي‌شود. به جهت آنكه، اطاعت خدا و رسول بدون هيچ قيد و شرطي واجب است، حال اگر اولي الامر، معصوم نباشند و در برخي از موارد اشتباه يا سهو و نسيان داشته باشند و در عين حال اطاعت آنها به طور مطلق واجب باشد، مستلزم تناقض در وجوب اطاعت است. نتيجه اينكه مقصود از «اولي الامر» در آيه، معصومين است كه در هر زمان بايد فردي از آنها باشد تا اطاعت گردد و در اين زمان كسي جز امام زمان (عليه السلام)، معصوم نيست .

از جمله روايات متواتري كه انطباق آيه فوق را بر اهل بيت (عليهم السلام)، تاييد مي‌كند، حديث معروف «ثقلين» است؛ زيرا پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله)، در آن حديث امر به اطاعت از كتاب و عترت و اهل بيت معصوم خود كرده كه همان «اولوالامر» در آيه فوق هستند و در آن نيز امر به اطاعت مطلق كرده است.

همچنین آيه شريفه «انما انت منذر و لكل قوم هاد» [2]؛ و احاديث «دوازده خليفه» نيز بر اين برداشت از آيه فوق دلالت دارند. به همين جهت است كه برخي از علماي اهل سنت نيز قائل به نزول آيه فوق در شان اهل بيت (عليهم السلام) شده‌اند. بزرگانی همچون:

ابن حيان اندلسي [3]

نيشابوري [4]

محمد صالح كشفي ترمذي [5]

قندوزي حنفي [6]

حمويني شافعي [7]

حاكم حسكاني [8]

به عنوان مثال، حاكم حسكاني به سندش از مجاهد در تفسير آيه فوق نقل كرده كه اين آيه در شان امير المومنين (عليه السلام) نازل شد، هنگامي كه پيامبراکرم (صلي الله عليه و آله)، او را جانشين خود در مدينه قرار داد.

پي‌نوشتها:

[1]. سوره نساء ، آيه 59.

[2]. سوره رعد ، آيه 7.

[3]. البحر المحيط ، ج 3 ، ص 278.

[4]. حاشيه جامع البيان طبري ، ج 5 ، ص 208.

[5]. المناقب المرتضوي ، ص 56.

[6]. ينابيع المودة ، ص 134.

[7]. فرائد السمطين ، ج 1 ، ص 314.

[8]. شواهد التنزيل ، ج 3 ، ص 1200.

منبع اصلی: موعود شناسي و پاسخ به شبهات، علي اصغر رضواني، انتشارات مسجد مقدس جمكران