امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، شباهتهای بسیاری با انبیای گذشته دارند، در اینجا، به بیان شباهتهای آن حضرت با حضرت خضر (علیه السلام) می‌پردازیم.
1- خضر (عليه السلام)، خداوند عمرش را طولاني نموده و اين موضوع نزد شيعه و سني مسلم است و روايات بسياري بر آن دلالت دارد. از جمله:
در بحارالانوار به نقل از مناقب از داوود رقي روايت شده كه گفت: دو تن از برادرانم به قصد زيارت مسافرت كردند، يكي از آن دو از شدت تشنگي بي‌تاب شد به طوري كه از الاغ خود به زمين افتاد و ديگري نيز دچار زحمت گرديد ولي از جاي برخاست و نماز خواند و به درگاه خدا و پيغمبر و اميرالمومنين و امامان (عليهم السلام) استغاثه كرد و يک يک آنها را نام برد تا به نام جعفر بن محمد (صلي الله عليه و آله) رسيد و شروع به التماس كردن و صدا زدن آن حضرت کرد. ناگاه مردي را ديد که به بالينش ايستاده و مي‌گويد: جريان تو چيست؟ ماجراي خود را برايش بازگو كرد. آن مرد، قطعه چوبي به او داد و گفت: اين را بين دو لب او (دوست از حال رفته) بگذار. همين كار را كرد؛ ناگهان ديد او چشمش را گشود و برخاست و نشست و اصلاً تشنگي احساس نمي‌كند. رفتند تا قبر مطهر را زيارت كردند. چون به سوي كوفه مراجعت كردند، آن كسي كه دعا كرده بود به مدينه سفر كرد و بر امام صادق (عليه السلام) وارد شد؛ آن حضرت فرمود: بنشين. حال برادرت چگونه است؟ آن چوب كجاست؟ عرض كرد: اي آقاي من، وقتي برادرم به آن حال افتاد، خيلي غمناک شدم و هنگامي كه خداوند روح او را باز گرداند از خوشحالي چوب را فراموش كردم. حضرت صادق (عليه السلام) فرمود: ساعتي كه تو در غم برادرت فرو رفتي، برادرم خضر نزد من آمد. به دست او براي تو قطعه چوبي از درخت طوبي فرستادم. سپس آن حضرت به خادم خود رو كرد و گفت: برو آن عطردان را بياور. خادم رفت و آن را آورد، حضرت آن را گشود و همان قطعه چوب را بيرون آورد و به آن شخص نشان داد تا آن را شناخت. سپس دوباره آن را به جاي خود بازگرداند. [1].
حضرت قائم (عليه السلام) نيز خداوند عمرش را طولاني قرار داده، بلكه از بعضي روايات استفاده مي‌شود كه حكمت اينكه عمر خضر طولاني شده، اين است كه دليلي بر طول عمر قائم (عليه السلام) باشد.
شيخ صدوق قدس سره در كتاب كمال الدين در حديثي طولاني از حضرت امام صادق (عليه السلام) نقل كرده كه آن حضرت فرمود:
«بنده صالح، خضر (عليه السلام) را خداوند عمر طولاني عنايت فرمود نه به خاطر نبوتي كه برايش تقدير كرده باشد يا كتابي كه بر او نازل فرمايد و نه آييني كه شرايع ديگر را نسخ نمايد و نه براي امامتي كه بندگان خود را به اقتداي به او ملزم سازد و نه اطاعتي كه بر او فرض فرمايد؛ بلكه چون در علم خداوند تبارک و تعالي گذشته بود كه عمر قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف) در دوران غيبت طولاني خواهد شد، تا آنجا كه بندگان او باور نكنند و آن عمر طولاني را انكار نمايند؛ خداوند عمر بنده صالح (خضر) را بدون سبب طولاني ساخت مگر به علت استدلال به وسيله آن بر عمر قائم (عليه السلام) و تا اينكه دليل و برهان معاندين را قطع نمايد كه مردم را بر خداوند حجتي نباشد».[2]
همچنین در كتاب كمال الدين از امام رضا (عليه السلام) روايت شده كه فرمود: «خضر (عليه السلام) از آب حيات آشاميده پس او زنده است و نمي‌ميرد تا در صور دميده شود و البته او نزد ما مي‌آيد و بر ما سلام مي‌كند، صدايش شنيده مي‌شود ولي خودش ديده نمي‌گردد و او هر جا كه نامش به ميان آيد حاضر مي‌شود، پس هر كه از شما او را ياد كرد بر او سلام كند، او هر سال در مراسم حج حاضر است، تمام مناسک را انجام مي‌دهد و در عرفه وقوف دارد، پس بر دعاي مومنين، آمين مي‌گويد و خداوند وحشت قائم ما را در هنگام غيبتش به وسيله او به انس مبدل مي‌سازد و تنهائيش را به او بر طرف مي‌نمايد. [3]
2- نام خضر (عليه السلام) بليا است و بعضي اسم‌هاي ديگري گفته‌اند. علت اينكه خضر ناميده شده ـ چنانكه از شيخ صدوق آمده ـ اين است كه بر چوب خشكي نمي‌نشست مگر اينكه سبز مي‌شد و نيز گفته شده كه هرگاه نماز می‌گذارد، اطرافش سبز مي‌شد. [4] و گفته‌اند براي اينكه او در سرزمين سفيدي بود كه به يكباره تكان خورد و از پي او سبز شد.
در نجم الثاقب روايت كرده كه حضرت قائم به هر سرزميني كه بگذرد، سبز و پرگياه مي‌شود و آب از آنجا مي‌جوشد و چون از آنجا برود، آب فرو مي‌رود و زمين به حال خود بر مي‌گردد.[5]
3- خضر (عليه السلام) مامور به علم باطن بود. چنانكه به موسي (عليه السلام) گفت: «انک لن تستطيع معي صبرا. و كيف تصبر علي ما لم تحط به خبرا»، همانا تو هرگز همراه من صبر نتواني كرد و چگونه صبر نمائي بر آنچه نسبت به آن علم و احاطه ندراي؟
حضرت قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف) نيز مامور به علم باطن است.
4- خضر (عليه السلام) وجه كارهايش آشكار نشد مگر بعد از آن كه خودش فاش كرد.
حضرت قائم (عليه السلام) نيز وجه غيبتش آن طور كه بايد مكشوف نمي‌شود مگر بعد از ظهور،
5- خضر (عليه السلام) هر سال در مراسم حج شركت مي‌كند و تمام مناسک را انجام مي‌دهد .
حضرت قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف) نيز هر سال در مراسم حج شركت مي‌كند و مناسکش را به جاي مي‌آورد.
پي‌نوشت‌ها:
[1]. مجلسی، بحار الانوار، 47/138
[2]. ابن بابویه، كمال الدين، 2 / 357
[3]. ابن بابویه، كمال الدين، 2 / 390
[4]. ابن بابویه، كمال الدين، 2 / 391
[5]. نجم الثاقب، 84 .
