امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، شباهتهای بسیاری با انبیای گذشته دارند، در اینجا، به بیان شباهتهای آن حضرت با حضرت صالح (علیه السلام) میپردازیم.
حضرت صالح (عليه السلام) از قومش غايب شد و پس از آنكه به سوي آنها باز گشت، عده كثيري او را انكار كردند. چنانكه در كمال الدين از امام ابو عبدالله الصادق (عليه السلام) مروي است كه فرمود:
«صالح (عليه السلام) مدتي از قومش غايب شد. روزي كه از آنان غيبت يافت، ميانسال و خوشهيكل و خوشاندام بود؛ ريش انبوه و شكم خفتهاي داشت؛ گونههايش سبک و در ميان مردمان مسان بالا بود . هنگامي كه به سوي قومش باز گشت، او را به صورتش نشناختند و آنها را بر سه طايفه ديد: يک طايفه منكر و كافر و طايفه ديگر اهل شک و ترديد بودند و طايفه سوم يقين و ايمان داشتند. اول، آن طايفه كه اهل شک و ترديد بودند را دعوت كرد، او را انكار كردند و گفتند: صالح به صورت تو نبود. سپس نزد منكرين و كافرين آمد و آنها را دعوت فرمود ولي از او نپذيرفتند و به بدترين وجهي از او رميدند. آنگاه نزد طايفه سوم آمد و گفت: من صالح هستم. گفتند: نشانهاي بگو كه بدانيم تو صالح هستي. چون كه ما ترديد نداريم كه خداوند تعالي آفريدگار است؛ هر كس را به هر شكل كه بخواهد در مي آورد. ما در ميان خودمان نشانههاي قائم را به يكديگر اطلاع داده و بررسي كردهايم تا اينكه هر گاه بيايد براي ما معلوم باشد و صحت آن به وسيله يک خبر آسماني بر ما محقق گردد.
حضرت صالح (عليه السلام) فرمود: من همان صالح هستم كه شبّر را براي شما برآوردم.
گفتند: راست ميگويي؛ همين مطلب را ما با هم بررسي ميكرديم، نشانههاي آن چيست: فرمود: يک روز او آب ميآشاميد و روز ديگر شما. گفتند: ما به خداوند و آنچه تو از جانب او آوردهاي ايمان داريم. اينجا است كه خداوند تبارک و تعالي ميفرمايد: «ان صالحا مرسل من ربه» [1]؛ همانا صالح از سوي پروردگارش فرستاده شده است.
اهل يقين و ايمان گفتند: «انا بما ارسل به مومنون» [2]؛ ما به آنچه او بدان فرستاده شده، ايمان داريم.
و كساني كه تكبر كردند ـكه شک كنندگان باشند ـ گفتند: «انا بالذي آمنتم به كافرون» [3]؛ ما به آنچه شما ايمان آوردهايد، كفر ورزيدهايم.
راوي گويد: آيا آن زمان؛ ميان آنها عالمي هم بود كه به صالح آگاه باشد؟
فرمود: خداوند عادلتر از آن است كه زمين را بدون عالمي بگذارد كه مردم را به سوي خداوند رهبري كند. آن مردم تنها هفت روز پس از خروج صالح از ميان آنها در حال حيرت كه امامي را نميشناختند به سر بردند و چون صالح (عليه السلام) ظاهر شد، پيرامونش جمع شدند و همانا مثل قائم (عليه السلام) نيز مثل صالح است [4].
آري؛ قائم (عليه السلام) هم مانند صالح (عليه السلام) خواهد بود. آنچه بر صالح جاري شده بيكم و كاست بر او جاري ميشود. با آنكه در سن پيري و پس از عمري طولاني ظهور ميكند ولی به صورت جواني كمتر از چهل سال است.
مردم نيز بر سه دسته خواهند بود: اهل يقين؛ شک و انكار .
آن حضرت، اهل شک و انكار را دعوت ميكند و چون منكر شوند و نفي كنند، آنها را ميكشد و اهل يقين از او نشانه ميخواهند كه به آنها ارائه ميدهد. پس با او بيعت ميكنند.
پينوشتها:
[1]. سوره اعراف، آيه 75
[2]. سوره اعراف، آيه 75
[3]. سوره اعراف، آيه 76
[4]. ابن بابویه، كمال الدين، ج1، ص136