پاسخ:
از آياتي كه درباره اطاعت از رسول اكرم (صلي الله عليه و آله) و به تبع ايشان، اطاعت از امامان معصوم (عليهم السلام) وارد شده، چنين مي‌توان استفاده كرد كه براي پيروي از اين بزرگواران بايد به نكاتي توجه كامل داشت:
دوري از گناهان و برطرف نمودن زنگار گناهان از قلب
از دستورات آنها پيروي كردن
در برابر آنها خضوع داشتن
ايمان داشتن به خداوند متعال
پرهيزگار و متقي بودن
با هم دوستي و اتحاد داشتن و...
آياتي كه در اين زمينه‌ها وارد شده، عبارتند از: «آل عمران، 32و132؛ نساء، 59؛ مائده، 92؛ انفال، 1؛ نور، 56 و...»
همچنين در روايتي از امام باقر (عليه السلام) مي‌خوانيم:
«شيعه ما نيست، مگر كسي كه تقوا و اطاعت خداوند را كند و نمي‌توان اين شيعيان را شناخت، مگر به وسيله تواضع و خشوع و اداي امانت و زيادي ذكر خداوند متعال در وجود آنها».
در روايتي ديگر، امام صادق (عليه السلام) مي‌فرمايند: «شيعيان ما اهل ورع و اجتهاد و كوشش و اهل وفا و امانت و اهل زهد و عبادتند، در شبانه روز پنجاه و يک ركعت نماز به جاي مي‌آورند، شب ]براي راز و نياز و نماز شب[ بيدار مي‌شوند، در روز روزه مي‌گيرند و زكات اموالشان را مي‌پردازند و حج خانه خدا را بجا مي‌آورند و از هر فعل حرامي اجتناب مي‌كنند.»[1]
مسأله صبر و انتظار براي ظهور و انقلاب جهاني حضرت مهدي )عجل الله تعالي فرجه الشريف) از جمله مسائلي است كه دشمنان و مخالفان آن، گاه در صدد تحريف آن برمي‌آيند و آن را به عكسِ مفهوم حقيقي نشان مي‌دهند؛ براي رهايي از دام چنين شبهاتي؛ نخست لازم است با مفهوم حقيقي انتظار آشنا شويم.
انتظار، معمولا به حالت كسي گفته مي‌شود كه از وضع موجود ناراحت و براي ايجاد وضع بهتر و مطلوبي در تلاش است؛ مانند تاجري كه از وضع آشفته و نابسامان بازار، ناراحت و ناراضي و در انتظار فرو نشستن بحران اقتصادي و بهبود بازار است، در انتظار، دو حالت مثبت و منفي است. 1. عدم رضايت و بيگانه بودن با وضع موجود
2. تلاش براي ايجاد وضعي بهتر و مطلوب‌تر.
مسأله انتظارِ انقلاب و حكومت عدل حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) نيز از همين قبيل است. فردي كه ظهور را انتظار مي‌كشد، از وضع موجود ناراحت و ناراضي و خواهان وضعي بهتر است.
اين دو حالت، سرچشمه دو عملكرد است: يكي اين كه، هرگونه همكاري و هماهنگي با عوامل ظلم و فساد و تباهي را ترک كند و ديگر اين كه از نظر جسمي و روحي؛ مادّي و معنوي، خود را براي شكل گرفتن وضع و انقلابي جديد آماده كند.
انتظار نه تنها موجب خمودي و خاموشي، تحمل فساد و آلودگي در جامعه نمي‌شود؛ بلكه عاملي محرک است. در حقيقت، در اين مفهوم نوعي مبارزه با وضع موجود و نوعي تغيير تاكتيک در مبارزه با دشمن نهفته است.[2]
براي آشنايي بيشتر با چهره يک منتظر حقيقي، به اين روايات توجه كنيد.
رسول خدا (صلي الله عليه و آله) فرمود: انتظار فرج بهترين عبادت است.
علي بن حسين (عليه السلام) فرمود: اي اباخالد، خداوند اهل زمان غيبت را ـ كساني كه به امامتش اعتقاد دارند و منتظر ظهورش هستند ـ در آن زمان به منزله مجاهد، با شمشير، پيش روي رسول الله قرار داد. اينان مخلص حقيقي و شيعه واقعي و دعوت كنندگان به دين خدا در نهان و آشكارند.
علي بن حسين (عليه السلام) فرمود: كسي كه در عصر غيبت قائم ما، بر ولايت ما ثابت و پايدار باشد، خداوند پاداش هزار شهيد، همچون شهداي بدر و اُحُد را به او اعطا خواهد كرد.
امام صادق (عليه السلام): منتظر امام دوازدهم، همچون كسي است كه پيشاپيش رسول خدا (صلي الله عليه و آله) شمشيرش را كشيده است و از او حمايت مي كند.[3]
تعبيراتي كه در اين روايات به چشم مي‌خورد، حاكي از اين است كه انتظار ظهور و انقلاب جهاني حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) توأم با مرحله‌اي ويژه از جهاد وسيع و دامنه‌دار است. اين نوع انتظار، آخرين شكل از مبارزه با دشمن است. در اين روايات، از انتظار به ريخته شدن خون در راه خدا، جنگيدن زير خيمه رسول الله و حضرت ولي عصر و بالاترين عبادت تعبير شده است. ولي اگر انتظار را به معناي تحريف شده‌اش بگيريم، هر انسان سست ايمان و ضعيفي مي‌توانست در صف منتظران باشد و حال آنكه سيماي منتظران در قرآن به گونه‌اي ديگر توصيف شده است.
قرآن مي‌فرمايد: «وعد الله الذين امنوا منكم و عملوا الصـلحـت ليستخلفنّهم في الأرض كما استخلف الذين من قبلهم و ليمكّننّ لهم... و ليبدّلنّهم من بعد خوفهم أمناً...» (نور، 55) خداوند به كساني از شما كه ايمان آورده‌اند و كارهاي شايسته كرده‌اند، وعده داده است كه حتماً آنان را (حكم ران و) جانشين روي زمين قرار دهد؛ همان‌گونه كه به پيشينيان آنها خلافت روي زمين را بخشيد؛ و دين و آييني را كه براي آنان پسنديد، به سودشان مستقر خواهد ساخت و ترسشان را به ايمني و آرامش مبدل مي‌كند...»
در روايات آمده است كه اين آيه درباره حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) نازل شده است.[4]
آيه فوق، مهدي و يارانش را به عنوان كساني كه داراي ايماني مستحكم و عمل صالح هستند، معرفي مي‌كند.
با اين تعريف‌ها و توصيف‌هايي كه در قرآن و روايات از شخص منتظر شده است، مي‌فهميم كه او فردي داراي ايمان راسخ و استوار است و هرگز از كنار گناه و فساد به راحتي نمي‌گذرد. (نور، 55) اكنون به معاني استنباط شده از منتظر در روايات توجه كنيد:
الف. صبر و تحمل حزن و اندوهِ دوري از آن وجود مقدس و نازنين
ب. آمادگي و فراهم كردن امكانات؛ به گونه‌اي كه هرگاه از ظهور حضرت آگاهي يافت، فوراً بتواند خود را به آن حضرت برساند و به ايشان خدمت و فرمانبرداري كند
ج. نااميد نشدن از تحقق ظهور آن حضرت
د. منتظر فرمان جهاد امام عصر براي جنگيدن با دشمنان اسلام و حمايت از دين خدا بودن
ه. اقتدا كردن به آن حضرت، قبل از ظهور و قيامش، با بيزاري جستن از دشمنانش و اظهار مودت و دوستي به امامان شيعه و دوستانشان [5] و پيرو و نايب امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) يعني فقيه جامع الشرايط زمان شدن
شخصِ منتظر، داراي چنين حالات و روحياتي است و هرچه زمان فرج و ظهور نزديک‌تر شود، كوشش خود را براي مبارزه با فساد و تباهي و يا حفظ خويشتن از آلودگي با شوق و اشتياق بيش تري دنبال مي‌كند.
پي‌نوشتها:
[1]. ميزان الحكمه، محمّد ريشهري، ج 2، ص 1538، ح 9931ـ9933، دارالحديث، تفسير الميزان، ج 3، ص 157.
[2]. پيام قرآن، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 9، ص 444 ـ 452، نشر مدرسة الامام اميرالمؤمنين (عليه السلام).
[3]. بحارالانوار، علامه مجلسي، ج 52، ص 122 ـ 150، داراحياءالتراث العربي.
[4]. بحارالانوار، علامه مجلسي (رحمه الله)، ج 51، ص 54.
[5]. ر.ک: بحارالانوار، علامه مجلسي، ج 52، باب فضل انتظار الفرج، ص 122 ـ 150، داراحياء التراث العربي.
[6]. جهت آگاهي بيشتر ر.ک: پيام قرآن، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 9، ص 441 ـ 450، نشر مدرسة الامام اميرالمؤمنين.
