در این سوره دو آیه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 41 و 42
«و استمع يوم يناد المنادي من مكان قريب. يوم يسمعون الصيحة بالحق ذلك يوم الخروج» [1]
گوش فرا ده و منتظر روزى باش كه منادى از مكان نزديک، ندا مىدهد. روزى كه همگان صيحه رستاخيز را به حق شنوند، آن روز، روز خروج است.
امام صادق (علیه السلام) پيرامون تفسير اين دو آيه شريفه، فرمودند:
«منادى به نام قائم و نام پدرش ندا مىدهد و (صيحه) در اين آيه، صداى آسمانى است كه در روز خروج حضرت مهدى قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف) شنيده مىشود. [2]
پينوشت:
[1]. سوره ق، آيات 41،42
[2]. الف) ينابيع المودة، ص 429 - ب) غاية المرام، ص751
در این سوره دو آيه پیرامون بحث مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 17-53
«فأخذتهم صاعقة العذاب الهون» [1]
صاعقه، آن عذاب خوار كننده، به خاطر اعمالى كه انجام مىدادند، آنها را فرو گرفت.
امام صادق (عليه السلام) در تأويل اين آيه شريفه، فرمود:
«صاعقه و عذاب در اين آيه، براى دشمنان دين و معاندين، همان شمشير امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشریف)، مىباشد، هنگامى كه او (قائم)، قيام كند» [2]
«و سنريهم آياتنا فى الآفاق و في أنفسهم حتى يتبين لهم أنه الحق» [3]
به زودى نشانههاى خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آنها نشان مىدهيم تا حق آشكار گردد.
ابىبصير گويد: از امام باقر (عليه السلام) پيرامون این آيه، پرسیدم، حضرت فرمود:
«قدرت (وعظمت) خدا را در آفاق و در خودشان مشاهده كرده و براى آنان نمايان مىشود تا برايشان معلوم و روشن شود كه خروج قائم (عليه السلام) حق است، و از طرف خداوند است و خلق او را ميبينند و ناگزير از آن هستند.» [4]
روايت مشابهى نيز در تفسير همين آيه از امام صادق (عليه السلام) روايت شده است.
پينوشت:
[1]. سوره فصلت، آيه 17
[2]. الف) اثبات الهدي، ج 7، ص131 - ب) تفسير برهان، ج 7، ص108
[3]. سوره فصلت، آيه 53
[4]. الف) غاية المرام، ص 748 - ب) ينابيع المودة، ص 427 - ج) اثبات الهدي، ج 7، ص 128
در این سوره یک آيه پیرامون مهدویت وجود دارد
«الذين يحملون العرش و من حوله يسبحون بحمد ربهم و يؤمنون به و يستغفرون للذين آمنوا» [1]
فرشتگانى كه حاملان عرشند و آنها كه گرداگرد آن (طواف مىكنند)، تسبيح و حمد خدا مىگويند و به او ايمان دارند و براى مؤمنان استغفار مىنمايند.
از امام هشتم علىبن موسى الرضا (عليه السلام) از پدرش از آباء گرامیش و آنها از اميرالمؤمنين على بن ابى طالب (سلام الله عليهم اجمعين) نقل است كه آن حضرت فرمود:
رسول خدا (صلي الله عليه و آله) فرمود:
«خداى سبحان خلقى را برتر از من و بزرگوارتر از من نيافريد. عرض كردم يا رسول الله، شما والاتريد يا جبرئيل؟ پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمود: يا على، خداى تبارک و تعالى، پيامبران مرسلين را بر فرشتگان مقربين برترى داد و مرا بر جميع انبيا و مرسلين و تمام فرشتگان، فضل و برترى داده، پس از من تو را برترى داده است و پس از آن يا على، براى امامان از فرزندان تو اين برترى را قرار داده است. ياعلى بدان ملائكه از خدمتگزاران ما و خدمتگزاران دوستان ما هستند (سپس اين آيه را تلاوت نمود) «و الذين يحملون العرش و من حوله يسبحون بحمد ربهم و يؤمنون به و يستغفرون للذين آمنوا» و براى كسانى كه داراى ولايت ما هستند استغفار مىكنند» [2].
مقصود قرآن كريم از مؤمنين اشاره به ولايت پيامبر و امامان معصوم (عليهم السلام) مىباشد كه ملائكه براى آنان دعا مىكنند و براى آنها استغفار مىنمايند. در چندين مورد در آيات گذشته ثابت شد كه امامان معصوم، جانشينان بر حق خاتم انبياء (صلي الله عليه و آله) هستند و آنها دوازده نفرند، اول آنها اميرالمؤمنين و آخرين آنان حضرت مهدى قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف) است كه اين آيه شامل حضرت حجت (عليه السلام) و دوستان و يارانش مىباشد.
پينوشت:
[1]. سوره غافر، آيه 7
[2]. الف) ينابيع المودة، ص 458 - ب) تفسير الفرات الكوفي، ص 375
در این سوره چهار آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 1،2،3،4
« هل اتاک حديث الغاشية، وجوه يومئذ خاشعة، عاملة ناصبة، تصلي نارا حامية» [1]
آيا داستان (غاشيه) ـ روز قيامت كه حوادث وحشتناكش همه را ميپوشاند به تو رسيده است؟ چهرههائي در آن روز خاشع و ذلتبار است. آنها پيوسته عمل كرده و خسته شدهاند (و نتيجهاي عائدشان نشده) و در آتش سوزان وارد ميگردند.
محمد بن سليمان از پدرش روايت ميكند كه گفت: از امام صادق (عليه السلام)، پرسيدم: «هل اتاک حديث الغاشية» يعني چه؟
حضرت فرمود: «مقصود قائم ماست كه اهل باطل را با شمشير فرو ميگيرد».
گفتم مراد از «عاملة ناصبة» چيست؟
حضرت فرمود: «آنها بر خلاف دستور خدا عمل ميكنند و واليان ستم را منصوب ميدارند».
گفتم: «تصلي نارا حامية» يعني چه؟
فرمود: «به روزگار قائم ما، در آتش جنگ بسوزند و در سراي ديگر به دوزخ درافتند». [2]
پينوشت:
[1]. سوره غاشية، آيات، 1 الي 4
[2]. الف) بحار الانوار، ج 51، ص50 - ب) غاية المرام، ص756
در این سوره سه آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 113-115- 135
«أو يحدث لهم ذكرا» [1] يا براى آنان تذكرى ايجاد نمايد.
(ذكر) در اين آيه شريفه، اشاره به ظهور حضرت قائم آل محمد (عجل الله تعالي فرجه الشریف) و خروج سفيانى است. [2]
«و لقد عهدنا الى آدم من قبل فنسي و لم نجد له عزما» [3]
ما از آدم پيش از آن پيمان گرفته بوديم، عزم استوارى براى او نيافتيم.
امام باقر(عليه السلام) درباره اين آيه كريمه فرمود: «پروردگار از تمام پيامبران عهد و پيمان گرفت و فرمود:ئآيا پروردگار شما نيستم و محمد (صلي الله عليه و آله) پيامبر من نيست و على أميرالمؤمنين (عليه السلام) نمىباشد؟ همه عرض كردند بلى، همين طور است. شما پروردگار و محمد (صلي الله عليه و آله) پيام رسان و على وصى و أميرالمؤمنين است. نبوت براى ايشان مقرر و ثابت گرديد.
پس از آن، از پيامبران اولى العزم عهد ديگرى گرفت، فرمود: بدانيد من پروردگار شما هستم و محمد (صلي الله عليه و آله) پيامبر خاتم و رسول من است و على أميرالمؤمنين (عليه السلام) و اوصياى بعد از او، واليان امر من و خزان علم من مىباشند و به وسيله مهدى (عليه السلام) يارى مىكنم دين خود را و از دشمنانم انتقام ميگيريم و دولت حق را ظاهر (آشكار) مىسازم و از روى رغبت و كراهت پرستش ميشوم. پيامبران عرض كردند: پروردگارا ما اقرار و اعتراف داريم و گواهى مىدهيم و آدم انكار نكرد، ولى اقرار هم ننمود. پيامبرانى كه عزم راسخ داشتند و به ميثاق خود وفادار بودند و به آن عهد اقرار داشتند، فقط پنج نفر بودند. حضرت نوح، حضرت ابراهيم، حضرت موسى، حضرت عيسى، حضرت خاتم الانبياء محمد (صلي الله عليه و آله) و اين قول خداوند متعال است (سپس اين آيه را تلاوت فرمود: «و لقد عهدنا الى آدم من قبل فنسى و لم نجد له عزما».[4]
«فاصبر على ما يقولون» [5] در برابر آن چه آنها مىگويند، صبر كن.
ابوبصير نقل مىكند كه حضرت صادق (عليه السلام) در تفسير اين آيه فرمود:
«يعنى اى محمد، با تكذيب آنان بساز (و صبر كن) كه من به دست مردى از نسل تو، حضرت قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف)، كه بر خون ستمگران مسلطش كنم، از آنها انتقام گيرم. [6]
پينوشتها:
[1]. سوره، طه، آيه 113
[2]. الف) بحار الانوار، ج 51، ص46 - ب) تفسير قمي، ج 2، ص56 - ج) تفسير برهان، ج 3، ص45
[3]. سوره طه، آيه 115
[4]. الف) تفسير الميزان، ج14، ص 348 - ب) تفسير جامع، ج 4 ص 205 - ج) تفسير برهان، ج3، ص 45 - د) تفسير صافي، ج 3، ص 324
[5]. سوره طه، آيه 130
[6] اثبات الهدي، ج 7، ص 128
در این سوره سه آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 15،16،17
«انهم يكيدون كيدا، و اكيد كيدا، فمهل الكافرين امهلهم رويدا» [1]
آنها پيوسته حيله ميكنند و من در مقابل آنها، حال كه چنين است كافران را اندكي مهلت دهد (تا سزاي اعمالشان را ببينند).
ابيبصير از حضرت صادق (عليه السلام) روايت كرده كه حضرت فرمود:
«منافقين و مشركين عليه رسول خدا و اميرالمومنين و حضرت فاطمه و حسنين (عليهم السلام) كيد و حيله كردند، پس خداوند به پيامبرش فرمود: اي رسول ما، من هم با آنها كيد ميكنم. به آنها مهلت ميدهم تا وقت ظهور حضرت قائم و به واسطه وجود آن بزرگوار از ستمگران و سركشان قريش و بنياميه و ساير مردم كه ظلم و ستم نمودند، انتقام ميگيريم». [2]
پينوشت:
[1]. سوره طارق، آيات 15، 16، 17
[2]. الف) غاية، المرام، ص756 - ب) بحار الانوار، ج 51، ص 49
در این سوره دو آيه پیرامون بحث مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 81 و 88
«الي يوم الوقت المعلوم» [1] تا روز و زمان معينى.
از امام هشتم حضرت رضا (عليه السلام) پيرامون اين آيه، سئوال شد، حضرت فرمود:
«مراد، روز خروج قائم ماست و هركس قبل از خروج قائم ما تقيه را ترک كند، از ما نيست. به حضرت گفته شد: يابن رسول الله، قائم از شما أهل بيت كيست؟ حضرت فرمود: چهارمين نسل از فرزندانم، پسر سيده كنيزان. خداوند متعال توسط او زمين را پاک و پاكيزه و از ستم و ظلم، تقديس و تطهير مىنمايد و اوست كه مردم، در ولايت او شک مىكنند و اوست صاحب غيبت قبل از خروج و پس از خروج (و ظهور) زمين را به نور خود منور مىكند و عدالت را در بين مردم مىگستراند (در آن زمان) كسى به كسى ستم نخواهد كرد و اوست كه زمين (و زمان) همواره در خدمت اوست. هنگام ظهور، منادى از آسمان ندا مىكند و صداى او را تمام اهل زمين مىشنوند، كه درباره حضرت (جهت پيروزى او) دعا مىكند و ميگويد: اى اهل عالم، حجت خدا ظاهر شد و او در كعبه است. از او پيروى كنيد. به درستى كه حق با اوست و در اوست.» [2]
«و لتعلمن نبأه بعد حين» [3] و خبر آن را بعد از مدتى مىشنويد.
عاصم بن حميد از حضرت باقر (عليه السلام) روايت كرده كه حضرت باقر (عليه السلام) فرمود: «حتما خواهيد دانست خبر او را، يعنى خبر قائم (عليه السلام) را هنگام ظهورش» [4]
پينوشتها:
[1]. سوره ص، آيه 81
[2]. فرائد السمطين، ج 2، ص 337
[3]. سوره ص، آيه 88
[4]. الف) ينابيع المودة، ص 249 - ب) غاية المرام، ص 747
در این سوره نه آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 1-2-17-18-9 1-23- 41- 45
«حم. عسق» [1]
امام باقر (عليه السلام) در تأويل اين دو آیه فرمود:
«حم، عزم و قضاى حتمى خداوند تعالى و عين اشاره به عذاب پروردگار است. سين به معناى (سيكون) به زودى خواهد شد و اشاره به سالهايى است كه عذاب واقع مىشود و قاف، اشاره به قذف و مسخ است كه در آخرالزمان و خروج سفيانى و اصحابش ميگردد، كه مصادف با آن، حضرت ولى عصر (عليه السلام) در مكه معظمه، ظهور خواهد فرمود.» [2]
و نيز يحيى بن ميسره از امام باقر (عليه السلام) روايت كرده كه حضرت فرمود:
«حم عسق، عدد سالهاى حضرت حجت قائم، مىباشد. [3]
«و ما يدريک لعل الساعة قريب» [4]
اما تو چه مىدانى شايد ساعت (قيام قيامت) نزديک باشد!
مفضل بن عمر مىگويد: در محضر امام صادق (عليه السلام) عرض كردم: معناى آيه «و ما يدريک لعل الساعة قريب»، چيست؟ حضرت فرمود:
«مراد، ساعت قيام قائم (عليه السلام) است». [5]
«ألا إن الذين يمارون في الساعة لفي ضلال بعيد» [6]
آگاه باشيد آنها كه در ساعت (قيامت) ترديد مىكنند در گمراهى عميق هستند.
مفضل بن عمر مىگويد: از امام صادق (عليه السلام) معنى اين آيه را، پرسيدم. حضرت فرمود:
«مراد (از ساعت)، قيام قائم (عليه السلام) است. مىگويند چه زمانى متولد شده و چه كسى او را ديده، او كجا مىباشد و چه وقت ظاهر مىشود. تمام اين اشكالات، شكى است در قضا و قدرت خداوند متعال، آنها به نفس خودشان در دنيا و آخرت زيان مىرسانند». [7]
«الله لطيف بعباده يرزق من يشاء من عباده و هو القوى العزيز، من كان يريد حرث الآخرة نَزِد له في حرثه و من كان يريد حرث الدنيا نؤته منها و ما له في الاخرة من نصيب» [8]
خداوند نسبت به بندگانش، لطف دارد. هر كس را بخواهد روزى مىدهد و او قوى و شكست ناپذير است.
كسى كه زراعت آخرت را بخواهد، به او بركت مىدهيم و بر محصولش مىافزائيم و آنها كه فقط كشت دنيا را مىطلبند كمى از آن به آنها ميدهيم، اما از آخرت، هيچ نصيبى ندارند.
از ابىبصير روايت شده كه امام صادق (عليه السلام) فرمود:
«خداوند سبحان دوستى و مودت (ذوى القربى) را در اختيار كسانى قرار مىدهد كه مىخواهد از بندگانش باشند، اين است زراعت آخرت. خداوند به وعده خود نسبت به آن كس كه قصد مودت ايشان را دارد وفا مىكند و آنها كه قصد نعيم دنيوى دارند، در آخرت براى ايشان نصيبى نيست و در قيام قائم آل محمد، از فيوضات و بركات آن حضرت، بىبهرهاند» [9]
«قل لا اسالكم عليه اجرا الا المودة في القربى و من يقترف حسنة نزد له فيها حسنا» [10]
بگو من هيچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمىكنم جز دوست داشتن نزديكانم و هر كس عمل نيكى انجام دهد، بر نيكيش مىافزائيم.
ابن عباس مىگويد: هنگامى كه اين آيه، نازل شد، گفتند: يا رسول الله، اينان چه كسانى هستند كه خداوند متعال امر به مودت (محبت) اينها نموده و اين مودت را بر ما واجب كرده است؟
پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمود: «على و فاطمه و فرزندانشان مىباشند و اين كلام را پيامبر (صلي الله عليه و آله) سه بار تكرار كردند.» [11]
طبق فرمايش رسول اكرم (صلي الله عليه و آله)که می فرمایند: «المهدى من عترتي و من أولاد فاطمة». [12] مهدى از عترت من و از اولاد فاطمه مىباشد، اين آيه شريفه نيز شامل حضرت حجت مىباشد و آن حضرت از كسانى است كه در حق آنان اين آيه شريفه نازل گرديده است.
امام باقر (عليه السلام) در تفسير آيه كريمه «قل لا أسألكم عليه اجرأ إلا المودة في القربى» فرمود: «ايشان، أئمه (عليهم السلام) هستند [13] كه اميرالمؤمنين على (عليه السلام) اولین آنها و آخرينشان، مهدى مىباشد.
همچنین از ابن عباس پيرامون آیه «و من يقترف حسنه» نقل شده که گفت: «مراد، مودت به اهل بيت پيامبر (صلي الله عليه و آله) است.» [14]
«و لمن انتصر بعد ظلمه فأولئک ما عليهم من سبيل» [15]
و كسى كه بعد از مظلوم شدن، يارى طلبد، ايرادى بر او نيست.
ابوحمزه ثمالى گويد: شنيدم حضرت باقر (عليه السلام) در تأويل اين آيه شريفه «و لمن انتصر بعد ظلمه فأولئک ما عليهم من سبيل»، فرمود: «مراد، حضرت قائم (عليه السلام) و اصحاب اوست. چون آن جناب با اصحابش قيام كند، از بنى اميه و تكذيب كنندگان و دشمنان انتقام گيرند.» [16]
«خاشعين من الذل ينظرون من طرف خفي» [17]
از شدت مذلت خاشعند و زير چشمى (به آن) نگاه مىكنند.
جابربن يزيد نقل مىكند كه امام باقر (عليه السلام) در تأويل آيه شريفه «خاشعين من الذل من طرف خفي» فرمود: يعنى به حضرت قائم آل محمد (عجل الله تعالي فرجه) مىنگرند. [18]
پينوشتها:
[1]. سوره شوري، آيه 1و2
[2]. تفسير جامع، ج7، ص 168
[3]. تفسير برهان، ج 4، ص 115
[4]. سوره شوري، آيه 17
[5]. الف) ينابيع المودة، ص 428 - ب) اثبات الهدي، ج 4 ص 144
[6]. سوره شوري، آیه 18
[7]. الف) ينابيع المودة، ص 428 - ب) اثبات الهدي، ج 7، ص 144
[8]. سوره شوري، آيه 19 ـ 20
[9]. الف) ينابيع المودة، ص427 - ب) غاية المرام، ص 749
[10]. سوره شوري، آيه 23
[11]. شواهد التنزيل، ج 2، ص132
[12]. ينابيع المودة، ص430
[13]. تفسير برهان، ج 4، ص 121
[14]. شواهد التنزيل، ج 2، ص 15
[15]. سوره شوري، آیه 41
[16]. الف) تفسير برهان، ج4 ص 129 - ب) اثبات الهدي، ج 7، ص 105 - ج) بحار الانوار، ج 51، ص 48
[17]. سوره شوريف آيه 45
[18]. الف) تفسير برهان، ج 4، ص 129 - ب) اثبات الهدي، ج 7، ص 129
در این سوره سه آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 21-24-29
«و لنذيقنهم من العذاب الأكبر لعلهم يرجعون» [1]
ما به آنها از عذاب نزديک (اين دنيا) قبل از عذاب بزرگ (آخرت) مىچشانيم، شايد بازگردند.
مفضل بن عمر نقل ميكند که معنى اين آيه را از امام صادق (عليه السلام) پرسيدم، حضرت فرمود:
«عذاب نزديكتر (يا خفيفتر) گرانى است و عذاب بزرگتر (براى ستمگران) خروج قائم (عليه السلام) با شمشير است. [2]
«و جعلنا منهم أئمة يهدون بأمرنا لما صبروا و كانوا بآياتنا يوقنون» [3]
و از آنها امامان (و پيشواياني) برگزيديم، كه به فرمان ما (مردم را) هدايت مىكردند، به خاطر اين كه شكيبائى نمودند و به آيات ما يقين داشتند.
سلمان مىگويد خدمت پيامبر (صلي الله عليه و آله) وارد شدم و ديدم حسين (عليه السلام) روى زانوى پيامبر است و پيامبر چشمان و دهانش را مىبوسد و مىفرمايد:
«تو آقا و پسر آقائى، تو امام و پسر امامى، تو پدر امامى، تو حجت و پسر حجتى، تو پدر حجتهاى نه گانه از صلبت هستى كه- قائم- نهمين آنان است.» [4]
«قل يوم الفتح لاينفع الذين كفروا ايمانهم و لا هم ينظرو» [5]
بگو روز پيروزى، ايمان آوردن سودى به حال كافران نخواهد داشت و به آنها هيچ مهلت داده نمىشود.
ابن دراج مىگويد: از امام صادق (عليه السلام) درباره اين آيه شريفه (روز فتح و پيروزى)، شنيدم كه حضرت فرمود:
«روز فتح، روزى است كه دنيا بر قائم (عليه السلام) گشوده مىشود و ايمان احدى كه تا قبل از ظهور آن حضرت مؤمن نبوده، ديگر سودى ندارد، ولى آن كس كه پيش از فتح (و قيام قائم، مؤمن باشد و به امامت او اقرار داشته و انتظار ظهور او را مىكشيده (اين ايمان) براى او سودبخش است. خداوند متعال قدر و منزلت او را بزرگ ميكند و اين پاداش دوستان اهل بيت (عليه السلام) مىباشد. [6]
پينوشتها:
[1]. سوره سجده، آيه 21
[2]. الف) غاية المرام، ص 746 - ب) اثبات الهدي، ج 7، ص 127
[3]. سوره سجده، آيه 24
[4]. الف) اسرار آل محمد (صلي الله عليه و آله)، ص 105 - ب) شواهد التنزيل، ص 454
[5]. سوره سجده، آيه 29
[6]. الف) ينابيع المودة، ص 249 - ب) غاية المرام، ص 746
در این سوره پنج آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 18- 51- 52- 54- 54
«و جعلنا بينهم و بين القرى التي باركنا فيها قري ظاهرة و قدرنا فيها السير سيروا فيها ليالي و اياما آمنين» [1]
ميان آنها و سرزمينهايى كه بركت داده مقرر داشتيم (و به آنها گفتيم) شبها و روزها در اين آباديها با امنيت كامل مسافرت كنيد.
محمد بن صالح همدانى گويد: به صاحب الزمان (عليه السلام) نوشتم كه اهل خانه و نزديكان مرا به خاطر حديثى كه از پدران شما روايت مىكنند، آزار مىدهند.
حضرت مرقوم فرمود:
«واى بر شما، آيا قول خدا را در سوره سبأ، نمىخوانيد كه فرمود «و جعلنا بينهم و بين القرى» تا آخر آيه- به خدا قسم مراد از «به قريههايى كه مبارک گردانيده» مائيم و مراد خداوند از قريههاى ظاهره- شمائيد.»
اين تفسير همچنین از حضرت باقر و حضرت صادق و حضرت كاظم (عليهم السلام ) روايت شده است. [2]
ز اماع صادق (عليه السلام) نیز روايت شده كه فرمود:
«در اين قرى به همراه قائم اهل بيت ما (عليه السلام) [3] در وقت ظهور آن حضرت سير، ميكنيد. (انشاءالله)
«و لو ترى إذ فزعوا فلا فوت و أخذوا من مكان قريب و قالو آمنا به و أنى لهم التناوش من مكان بعيد و قد كفروا به من قبل و يقذفون بالغيب من مكان بعيد. و حيل بينهم و بين ما يشتهون كما فعل باشياعهم من قبل إنهم كانوا في شک مريب» [4]
اگر ببينى هنگامى كه فريادشان بلند مىشود، اما نمىتوانند (از چنگال عذاب الهى) بگريزند و آنها را از مكان نزديكى (از آنجا كه حتى انتظارش را ندارند) مىگيرند (از درماندگى آنها تعجب خواهى كرد و در آن حال) مىگويند: ايمان آورديم، ولى چگونه مىتوانند از فاصله دور به آن دسترسى پيدا كنند؟ آنها پيش از اين (كه در نهايت آزادى بودند) به آن كافر شدند (و نسبتهاى ناروا به آن مىدادند) و از مكان دوردستى به جهان غيب پرتاب مىشدند (بىمطالعه درباره آن قضاوت مىكردند.) (سرانجام) ميان آنها و آنچه مورد علاقه آنها بود، جدائى افكنده شد، همان گونه كه با پيروان (و هم مسلكان) آنها از قبل عمل گرديد، چرا كه آنها در شک و ترديد بودند.
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
«به خدا قسم مثل آنست كه مىبينم قائم آل محمد (عليه السلام) بر حجر الاسود تكيه نموده و پس از شهادت به وحدانيت و عظمت خداوند، با هر كس درباره انبياء سلف، آدم و نوح و ابراهيم و موسى و عيسى و جد بزرگوارم محمد (صلي الله عليه و آله) محاجه كند و مىگويد، من بر تمام ايشان اولى هستم و هر كس در مورد قرآن با من محاجه نمايد، بايد بداند من بر شناسايى قرآن و كتاب خدا از ديگران احق و اولي هستم. آنگاه در مقام حضرت ابراهيم (عليه السلام) دو ركعت نماز به جا آورده و خدا را به شايستگى و عظمت ياد مىفرمايد». [5]
عياشى از امام باقر (عليه السلام) روايت كرده كه حضرت فرمود:
«قائم آل محمد (عليه السلام) پس از ظهور، مردم را به كتاب خدا (قرآن) و سنت پيامبر (صلي الله عليه و آله) و ولايت اميرالمؤمنين (عليه السلام) دعوت مىكند و به آنها مىفرمايد: از دشمنان آل محمد (عليه السلام) بيزارى جوئيد، در آن هنگام سفيانى از شام خروج نموده، به سوى زمين مىرود و زمين آنها را به امر خداوند فرو برده و خسف مىكند». [6]
دشمنان اهل بيت (عليه السلام) در آن هنگام ميگويند: ما به قائم آل محمد (عليه السلام) ايمان آورديم در حالي كه پيش از اين، آن حضرت را منكر بوده و او را تكذيب مىنمودند، در آن وقت به آن حضرت خطاب مىرسد كه تمام آنها را به قتل برسانيد تا بعد از اين فتنه، فسادى در روى زمين واقع نشود. [7]
پينوشت:
[1]. سوره سباء، آيه 18
[2]. الف) ينابيع المودة، ص 426 - ب) بحار الانوار، ج 51، ص343
[3]. غاية المرام، ص 746
[4]. سوره سباء، آيات 51 ـ 52 ـ 53 ـ 54
[5]. ينابيع المودة، ص 247
[6]. تفسير جامع، ج 5، ص 423
[7]. روايت المرام، ص 747