مقالات
نگاهی به آیات مهدویت در سوره انعام
در این سوره، شش آیه در مورد مهدویت وجود دارد
«حتى إذا جائتهم الساعة بغتة» [1]
«تا هنگامى كه ناگهان ساعت (قيامت) فرا مىرسد.»
الساعة، اشاره به علائم و نشانههاى آخرالزمان و پديد آمدن آنها پيش از ظهور و قيام حضرت مهدى (عجل الله تعالي فرجه) است. [2]
«قل أرايتكم إن أتا كم عذاب الله أو أتتكم الساعه» [3]
«بگو اى محمد، آيا هيچ فكر كردهايد اگر عذاب پروردگار به سوى شما آيد و يا ساعت (قيامت) بر پا شود.»
روايتى از پيامبر اسلام (صلي الله عليه و آله) درباره ساعت قيامت نقل شده است كه قبل از آن 10 نشانه و آيات بروز خواهد كرد كه تمام آنها از علائم ظهور و قيام حكومت جهانى حضرت مهدى (عجل الله تعالي فرجه) است. [4]
«فلما نسوا ما ذكروا به فتحنا عليهم أبواب كل شىء حتى اذا فرحوا بما أوتوا أخذناهم بغتة فاذا هم مبلسون» [5]
«هنگامي كه (اندرزها سود نبخشيد) و آنچه به آنها يادآوري شده بود فراموش كردند، درهاي همه چيز (از نعمتها) را به روي آنها گشوديم تا (كاملاً) خوشحال شدند (و دل به آنها بستند) ناگهان آنها را گرفتيم (و سخت مجازات كرديم) در اين هنگام همه مأيوس شدند (و درهاي اميد به روي آنها بسته شد)»
ابيحمزه از امام باقر (عليه السلام) نقل ميكند كه حضرت درباره آیه «أخذهم بغتة فاذا هم مبلسون»، فرمود: يعني قيام القائم. [6]
«فان يكفر بها هولاء فقد وكلنا بها قوماً ليسوا بها بكافرين.» [7]
«و اگر نسبت به آن كفر ورزند (مهم نيست زيرا) كساني را نگاهبان آن ساختهايم كه نسبت به آن كافر نيستند.»
امام صادق (عليه السلام) درباره آیه «قوما ليسوا بها بكافرين» فرمود: این آیه، اشاره به اصحاب و ياران حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه) است.[8]
«و تمت كلمه ربك صدقاً و عدلاً لا مبدل لكلماته و هو السميع العليم.» [9]
«و كلام پروردگار تو با صدق و عدل به انجام رسيد. هيچ كس نميتواند كلمات او را دگرگون سازد و او شنونده دانا است.»
در بيش از ده حديث آمده كه آيه شريفه «و تمت كلمة ربک ...» ، بين دو چشم و يا بر بازو و يا بين دو كتف هر امامي نوشته شده است، و در زيارت نامههاى اهل بيت (عليه السلام) كلمات الله، اطلاق بر أئمه اطهار (عليه السلام) شده است.نحن الكلمات التامات، كه اول آنها حضرت اميرالمومنين و آخر آنان حضرت مهدى (عجل الله تعالي فرجه الشریف) است. [10]
«يوم يأتي بعض آيات ربک لاينفغ نفسا ايمانها لم تكن آمنت من قبل او كسبت في ايمانها خيرا، قل انتظروا و إنا منتظرون.» [11]
«آن روز كه اين آيات و نشانهها تحقق پذيرد، ايمان آوردن افرادى كه قبلأ ايمان نياوردهاند و يا عمل نيكى انجام ندادهاند، سودى به حالشان نخواهد داشت، بگو (اگر كه شما چنين انتظارات غلطى داريد) انتظار بكشيد، ما هم انتظار (كيفر شما را) مىكشيم.»
على بن رباب از امام صادق (عليه السلام) نقل ميكند كه حضرت درباره اين آيه شريفه فرمود: مراد از (آيات) حضرت قائم (عليه السلام) است، سپس فرمود: در زمان ظهور و قيام حضرت مهدى (عليه السلام) ايمان آوردن كسانى كه پيش از قيام، ايمان نياورده بودند سودى ندارد، هر چند كه ايمان به امامان قبل از او داشته باشند.
آنگاه فرمود؟ خوشا به حال دوستداران قائم ما كه انتظار ظهور آن حضرت را در حال غيبت او دارند و خوشا به حال اطاعت كنندگان حضرتش در زمان ظهور، دوستان و اولياء خدا هستند، ترس و بيمى برايشان نيست و هيچ گاه محزون و غمناک نمیشوند. [12]
پينوشت:
[1]. انعام ، آيه 21
[2]. المهدي في القرآن ص 43
[3]. انعام آيه 40
[4]. المهدي في القرآن ص 45 ، 10 نشانه ها مشروحا" ذكر شده مراجعه شود .
[5]. انعام آيه 44
[6]. الف) غايه المرام ص 226 - ب ) تفسير صافي ج 2 ص173
[7]. انعام آيه 89
[8]. الف ) ينابيع الموده ، ص 422 - ب ) غايه المرام ص 226
[9]. انعام ، آيه 115
[10]. تفسير اطيب البيان ج 5 ص 180
[11]. انعام آيه 158
[12]. الف) ينابيع الموده ص 422 - ب ) تفسير برهان ج 1 ص 564 - ج) غايه المرام ص 226 - د) بحار الانوار ج 1 ص 51
مهدویت در سوره انشقاق
در این سوره یک آيه پیرامون بحث مهدویت وجود دارد و آن آیه 19 این سوره است.
«لتركبن طبقا عن طبق» [1]
«همه شما دائما از حالي به حال ديگر منتقل ميشويد».
امام صادق (علیه السلام)، ذیل این آیه میفرمایند: براي قائم ما غيبت طولاني خواهد بود. اصحابی كه در حضور حضرت بودند، عرض كردند: به چه سبب غيبت آن بزرگوار طولاني خواهد شد؟ حضرت در پاسخ اصحاب خویش فرمودند: پيامبر فرمود: بايد اعمال و طريقه زشتي كه امتهاي گذشته در غياب پيامبرانشان مرتكب شدند، اين امت هم در غيبت حضرت قائم امام، فرد فرد انجام دهند. سپس اين آيه را تلاوت نمود: لتر كبن طبقا عن طبق.
مرحوم طبرسي از اميرالمومنين (علیه السلام) روايت كرده كه حضرت فرمود:
همان مكر و حيلهاي كه امتهاي گذشته نسبت به خلفا و اوصيای پيامبران نمودند، اين امت نيز نسبت به من و فرزندانم مرتكب خواهند شد. [2]
اين كلام مبارک، اشاره به ظلمهايي است كه مردم بعد از پيامبراکرم (صلي الله عليه و آله) در حق اهل بیت آن حضرت، مرتكب شدند. اجتماع آنها در سقيفه بني ساعده و بر كناري امام اميرالمومنين (علیه السلام) از مقام خلافت و وصايت كه خلاف نص صريح قرآن و پيامبر است و برگزيدن ابوبكر به جاي حضرت اميرالمومنين علي (عليه السلام) و سپس حلال خدا را حرام و حرام او را حلال كردن و آتش زدن درب خانه اميرالمومنين (عليه السلام) كه منجر به ضرب و شتم [3] و سقط جنين «محسن» شد و ستمهايي كه زمامداران جور و ستم به خاندان عترت و طهارت كردند، همچون قتل و زندان و شكنجه و اسارت و ... ستمي كه به دوستداران و علاقمندان اهل بيت روا داشتهاند را میتوان گوشهای از جنایات و ظلمهای روا داشته در حق اهل بیت (علیهم السلام) برشمرد.
به اميد روزي كه منجي عالم بشريت حضرت مهدي آل محمد (عجل الله تعالي فرجه) ظهور نمايند و با قدرت يد اللهي خود از آنان و از اعوان و انصار و يارانشان انتقام گیرند.
پينوشتها:
[1]. انشقاق ، آيه 19
[2]. تفسير برهان ، ج 4 ، ص 444
[3]. حضرت زهرا (سلام الله عليها)
آیات مهدویت در سوره انبیاء
در این سوره چهار آيه یرامون بحث مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 11-12-13- 10
«و كم قصمنا من قريه كانت ظالمة و انشأنا بعدها قومآ آخرين، فلما أحسوا بأسنا اذا هم منها يركضون، لاتركضوا و ارجعوا إلى ما أترفتم فيه و مساكنكم لعلكم تسئلون» [1]
«چه بسيار مناطق آبادى كه ستم در آن مى شد را ما در هم شكستيم و بعد از آنها قوم ديگرى روى كار آورديم. آنها هنگامى كه عذاب ما را احساس كردند نا گهان پا به فرار گذاشتند. فرار نكنيد، به زندگى پر ناز و نعمتتان و به مسكنهاى پر زرق و برقتان بازگرديد تا سائلان بيايند و از شما تقاضا كنند.»
امام باقر (عليه السلام) ذيل اين آيات میفرمایند:
زمانى كه حضرت قائم (عليه السلام)، ظهور كند، جمعى را مىفرستد تا بنىاميه را از شام به حضورش بياورند. بنىاميه چون اين خبر را مىشنوند به سوى روم فرار مىكنند. اهل روم، به آنها مىگويند ما نمىگذاريم داخل مملكت ما شويد، تا آن كه در دين ما وارد شده و نصرانى شويد؛ آنها صليب به گردن خودشان انداخته، وارد شوند، هنگامى كه اصحاب حضرت قائم (عليه السلام) وارد روم شوند، روميان از آنان امان و صلح ميطلبند، ايشان گويند: ما امان به شما نمىدهيم تا بنى اميه را تسليم نمائيد، رومیان هم، تمام افراد بني اميه را به اصحاب آن حضرت تحويل دهند، در آن وقت به آنها خطاب مىكند فرار نكنيد، به سوى شام برگرديد، بايد بازخواست شويد و از ايشان سؤال ميكنند،گنج ها را كجا پنهان كردهايد و به چه علت حضرت سيد الشهداء (علیه السلام) و يارانش و ائمه و پيروان آنان را به قتل رسانديد؟ در آن هنگام با كمال حسرت و ندامت مىگويند: واى بر ما كه مردمى ظالم و ستمگر بوديم، اصحاب آن حضرت ايشان را با شمشير قهر خويش درو كرده و آنها را هلاک و نابود كنند. [2]
«و لقد كتبنا في الزبور من بعد الذكر ان الارض يورثها عبادي الصالحون» [3]
«ما در زبور بعد از ذكر (تورات) نوشتيم كه بندگان صالح من وارث (حكومت) زمين خواهند شد. از حضرت باقر و حضرت صادق (عليهما السلام) روايت شده است كه میفرمایند: بندگان صالح مذكور در اين آيه كه زمين را به ارث مىبرند، قائم و اصحاب او هستند. [4]
پينوشتها:
[1]. انبياء، آيات 11 ـ 12 ـ 13
[2]. الف) تفسير صافي ج3 ص332 - ب) تفسير برهان ج 3 ص 53
[3]. انبياء آيه 105
[4]. الف) ينابيع الموده ص 425 - ب) غايه المرام ص
امام مهدی در سوره الرحمن
در این سوره يک آيه پیرامون مهدویت وجود دارد
«يعرف المجرمون بسيماهم فيؤخذ بالنواصي و الأقدام.»[1]
مجرمان با قيافه هايشان شناخته مىشوند و آنگاه آنها را با موهاى جلوي سر و پاهايشان ميگيرند (و به دوزخ مىافكنند).
شيخ مفيد (قدس سره) از معاوية بن عمار نقل مىكند كه امام صادق (عليه السلام) فرمود: اى معاوية، مردم اين آيه را چگونه تفسير مىكنند؟
عرض كردم: مىگويند: روز قيامت مردم را از سيما و چهره هايشان مىشناسند.
حضرت فرمود: دروغ مىگويند، آيا خداوندى كه مخلوقات را آفريده، نيازى بر اين دارد كه آنها را از سيمايشان بشناسد؟
عرض كردم: اى پسر رسول خدا پس معنى آيه چيست؟
حضرت فرمود: زمانى كه قائم ما (عجل الله تعالى فرجه الشريف) قيام كند! خداوند سيماى دشمنان ما را به ايشان ميشناسد، پس امر مىكند به آن حضرت كه آنها را گرفته با شمشير سرشان را از تن جدا كند.[2]
پینوشتها:
[1]. رحمن آيه 41
[2]. الف ) تفسير برهان ج 4 ص 268 - ب) سلیمان حنفی قندوزی، ينابيع الموده ص 429 ـ به اختصار .