پاسخ:

در اين باره تذكر چند نكته لازم است:

1. در آيات قرآن و روايات اسلامي، زمان ظهور امام زمان (عليه السلام) معين نشده؛ بلكه رواياتي بر نهي از تعيين زمان ظهور آن حضرت بيان شده است، از امام صادق (عليه السلام) درباره وقت ظهورِ امام زمان (عليه السلام) سؤال شد؛ آن حضرت در پاسخ سه بار فرمودند: «كَذِبَ الوقّاتون» كساني كه وقت و زمان ظهور امام مهدي (عليه السلام) را تعيين مي‌كنند، از دروغگويانند. [1]

2. برخي از محققان، بيش از صد و پنجاه آيه قرآن را درباره شأن و قيام حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف ) نقل كرده اند؛ برخي از آيات عبارتند از: هود، 86 / بقره، 2و3 / نساء، 56 / اعراف، 128 / توبه، 23 / قصص، 5 / نور، 55. [2]

در مورد نشانه‌هاي ظهور آن حضرت به روايات در اين زمينه بايد مراجعه شود كه طبق آن روايات برخي از آيات قرآن به اين نشانه‌ها اشاره دارد كه از جمله آنهاست:

الف: خروج سفياني

طبق روايات فراواني كه از طريق شيعه و اهل‌سنت نقل شده، آيه 51 سوره سبأ، بر خروج سفياني تطبيق شده است

«وَ لَوْ تَرَي إِذْ فَزِعُواْ فَلاَ فَوْتَ وَأُخِذُواْ مِن مَّكَان قَرِيب»

«اي كاش مي‌ديدي هنگامي را كه (كافران) وحشت زده‌اند (آن جا كه راه) گريزي نمانده است و از جايي نزديک گرفتار آمده‌اند».

سفياني و لشگرش در آستانه قيام حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) بر ضد طرفداران حق خروج مي‌كنند كه آنها به هنگام حركت به سوي مكّه، به قصد تسخير آن، در صحرا گرفتار مي‌شوند و هلاک مي‌گردند. [3]

ب: طبق فرمايش پيامبراكرم (صلي الله عليه و آله) در آستانه ظهور آن حضرت، مردم تابع شهوت‌ها و هواهاي نفساني خود مي‌شوند و نماز را ضايع مي‌كنند؛ پيامبر گرامي به آيه 59 سوره مريم استناد مي‌كنند؛ «سپس كساني جانشين اينان شدند كه نماز را ضايع كردند و پيرو شهوات گرديدند و به زودي به غَيّ (نام یک وادي در جهنم) خواهند افتاد.»

ج: حضرت صادق (عليه السلام) مي‌فرمايند: «در آستانه ظهور آن حضرت، گراني، كساد تجارت، گرسنگي و... بر جامعه مستولي خواهد شد»؛ ايشان آيه 155 سوره بقره را در اين زمينه به عنوان شاهد نقل مي‌كنند: «البته شما را به اندكي ترس و گرسنگي و بينوايي و بيماري و نقصان در محصول مي‌آزماييم و شكيبايان را بشارت ده».

د: تكيه دادن بر خانه كعبه و تلاوت آيه 86 سوره هود هنگام ظهور از جانب حضرت مهدي:

«بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ وَ مَآ أَنَا عَلَيْكُم بِحَفِيظ».

ه: امام جعفر صادق (عليه السلام) مي‌فرمايند:

«313 يار حضرت بعد از ظهور با ايشان بيعت مي‌كنند و آيه 148 سوره بقره به آن دلالت دارد: فَاسْتَبِقُواْ الْخَيْرَ تِ أَيْنَ مَا تَكُونُواْ يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا» [4]

امام صادق (عليه السلام) مي‌فرمايد: «حضرت قائم (عليه السلام) به هنگام ظهور در مكّه داخل و در جانب خانه كعبه ظاهر مي گردد.» [5]

ظهور منجي در آخرالزمان از مسلّمات همه اديان است،[6] و ظهور امام زمان (عليه السلام) و تشكيل حكومت جهاني، از ديدگاه قرآن كريم و روايات شيعه و اهل‌تسنن يک مسأله قطعي و ترديدناپذير است. [7] پس از ظهور حضرت مهدي (عليه السلام) موضوع رجعت ـ زنده شدن مؤمنان خالص و كافران محض ـ از ضروريات مذهب شيعه است و روايات رجعت متواتر (تواتر معنوي) مي‌باشد.

قرآن كريم، كلام حق و وعده‌هاي آن صدق و درست است. قرآن كريم وعده چيرگي دين اسلام بر همه اديان (توبه، 33) و حكومت مستضعفان بر جهان (قصص، 5؛ انبياء، 105) را داده است و با ظهور و حكومت مهدي (عليه السلام) اين وعده‌ها تحقق مي‌يابد. بنابراين، حتماً جهان مدت طولاني، حكومت جهاني امام زمان (عليه السلام) را به خود خواهد ديد.

پي‌نوشت‌ها:

[1]. بحارالانوار، علامه مجلسي، ج52، ص103، داراحياءالتراث العربي.

[2]. براي اطلاع بيشتر ر.ک: احقاق الحق، قاضي نورالله شوشتري؛ غاية المرام، مرحوم سيدبحريني؛ امامت و مهدويت، آيت الله صافي گلپايگاني.

[3]. ر.ک: تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 18، ص 103، دارالكتب الاسلامية.

[4]. ر.ک: منتخب الاثر في الامام الثاني عشر، آيت الله صافي گلپايگاني، باب نشانه هاي ظهور، انتشارات حضرت معصومه (عليها السلام).

[5]. منتهي الآمال، مرحوم قمي، ص1132، مطبوعاتي حسيني.

[6]. خورشيد مغرب، محمدرضا حكيمي، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، ص 52 ـ 58)

[7]. ر. ك: امامت و مهدويت، آية الله صافي گلپايگاني، مؤسسة انتشارات حضرت معصومه، قم، ج 3، ص 37 به بعد / خورشيد مغرب، همان، ص 59 به بعد.

پاسخ:

خداوند متعال مي فرمايد: «و قولهم إِنّا قتلنا المسيح عيسي ابن مريم رسول اللّه و ما قتلوا و ما صلبوه ولـكن شبّه لهم و إِنّ الّذين اختلفوا فيه لفي شک مّنه ما لهم به مِن علم إِلاّ اتّباع الظّن و ما قتلوه يقينا*بل رفعه الله إليه» (نساء، 157و158)

«و گفتارشان كه ما، مسيح عيسي بن مريم، پيامبر خدا را كشتيم...»

خداوند متعال در اين آيه تصريح مي‌كند كه حضرت عيسي (علي نبينا و آله و عليه السلام) خلاف ادعاي مسيحيان نه به دار آويخته شده و نه او را كشته اند؛ بلكه خداوند او را به سوي خودش بالا برده است.

قرآن در جايي ديگر مي‌فرمايد: «إِذ قال اللّه يـاعيسي إِنّي متوفّيک و رافعک إِليَّ» (آل عمران، 55) (به ياد آوريد)، هنگامي كه خدا فرمود: اي عيسي من تو را بر مي‌گيرم و به سوي خود بالا مي‌برم...

سياق اين آيات، وقوع ادعاي يهود را (كه او را كشتند و يا به دار زدند)، نفي مي‌كند. ظاهر اين آيات دلالت دارد كه همان شخصي كه يهود، ادعاي كشتن و به دار زدن او را دارد، خداوند متعال او را با همان بدن شخصي و جسماني به سوي خود بالا برده و از كيد دشمن حفظ فرموده است. [1] اما كيفيت حيات او در آسمان بر ما روشن نيست.

بله، حضرت مسيح (علي نبينا و آله و عليه السلام)، در دوران ظهور حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف)، از آسمان فرو مي‌آيد.

قرآن مجيد مي‌فرمايد: «وَ إن مِّنْ أَهْلِ الْكِتَـبِ إِلاَّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِي قَبْلَ مَوْتِه» (نساء، 159)

«و هيچ يک از اهل كتاب نيست، مگر اينكه به او قبل از مرگش ايمان مي‌آورد.»

طبق نظر يكي از تفاسير، منظور از آيه اين است كه تمام اهل كتاب، به حضرت مسيح، پيش از مرگ او ايمان مي‌آورند و اين هنگامي است كه طبق روايات اسلامي، در زمان ظهور حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف)، از آسمان فرو مي‌آيد و پشت سر حضرت نماز مي‌گذارد.[2]

اين مضمون را در روايتي از امام باقر(عليه السلام) نيز مي‌بينيم كه فرمود:

«ان عيسي ينزل قبل يوم القيامة فلا يبقي اهل مله يهودي و لاغيره إلاّ ءامنوا به قبل موتهم و يصلي عيسي خلف المهدي»

حضرت عيسي قبل از روز قيامت و در دوران حضرت مهدي از آسمان فرو مي‌آيد و همه اهل كتاب را به پيروي از حكومت و امامت حضرت مهدي فرا مي‌خواند و خودش هم براي اتمام حجت، پشت سر حضرت مهدي نماز مي‌خواند. [3]

به اين خاطر، مسلّم است كه حضرت مسيح، در دوران ظهور حضرت مهدي )عجل الله تعالي فرجه الشريف( خواهد آمد و البته روشن است كه مسيح به حكم اين كه آيينش مربوط به گذشته بوده، وظيفه دارد در آن زمان، از آيين موجود؛ يعني اسلام كه مهدي )عجل الله تعالي فرجه الشريف( مجري آن است پيروي كند. [4]

پي‌نوشت‌ها:

[1]. ر.ک: تفسير الميزان، علامه طباطبايي (رحمه الله)، ج5، ص134ـ136، مؤسسه اعلمي، بيروت.

[2]. تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 4، ص 204، دارالكتب الاسلامية.

[3]. منتخب الاثر، آيت الله صافي، ص 600، انتشارات حضرت معصومه (عليها السلام).

[4]. تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 4، ص 204، دارالكتب الاسلامية.

پاسخ:

امام صادق (عليه السلام) در این زمینه، مي‌فرمايند:

«علم27  حرف است. از این مقدار، مجموع آنچه پيامبران آورده‌اند، دو حرف است و مردم تا آن روز بيش از آن دو حرف را نمي‌دانند و چون قائم قيام كند، 25 حرف باقيمانده را بيرون آورده و در ميان مردم منتشر مي‌سازد و بدين سان مجموعه 27 جزء دانش را نشر مي‌دهد.» [1]

[1]. مجلسی، بحار الانوار، ج52، ص336.

منبع: ماهنامه قدر، شماره20.

پاسخ:

غالب احاديثي كه اشاره به عملكرد حضرت مهدي (عليه السلام) بعد از ظهور دارد به اين نحو است كه خداوند توسط آن حضرت، عالم را از عدل و داد پر مي‌كند همان طوري كه زمين پر از ظلم شده باشد كه اين در حقيقت تشبيه است نه شرطيت و عليت، بدین معنا که ظلم و فساد علت ظهور باشد.

به تعبير ديگر:

فساد هدف نيست بلكه آمادگي، هدف است. بر خلاف آنچه برخي تصور مي‌كنند آنچه براي تسريع ظهور مصلح جهاني لازم است، وجود ظلم و فساد در سراسر زمين نيست، بلكه يک آمادگي و تشنگي لازم است، البته نمي‌توان انكار كرد كه افزايش ظلم و فساد يكي از علل آمادگي و تشنگي خواهد بود، زيرا هنگامي كه مردم جهان ثمره تلخ و شوم تبعيض‌ها و بي‌عدالتي‌ها را بچشند، ناراحت مي‌شوند و در جست و جوي يک طريق اصلاح و يافتن يک مصلح جهاني گام بر مي‌دارند.

در نتيجه، بايد گفت: هسته اصلي زمينه براي ظهور، آمادگي و آگاهي از عواقب وضع نابسامان امروز دنيا است، نه اينكه وجود ظلم و فساد هدف اصلي باشد.

منبع: موعود شناسي و پاسخ به شبهات، علي اصغر رضواني، انتشارات مسجد مقدس جمكران