در این سوره چند آيه پیرامون مهدویت وجود دارد.
«و الليل اذا يغشي، و النهار اذا تجلي» [1]
قسم به شب، در آن هنگام كه جهان را بپوشاند و قسم به روز، هنگامي كه تجلي كند».
محمد بن مسلم گويد: از حضرت باقر (علیه السلام)، تاويل آيات فوق را سوال نمودم. حضرت در پاسخ، فرمود:
«مراد از ليل، (اولي) و (دومي) است كه تاريكي جهل و ستم آنها، روشنائي اميرالمومنين (علیه السلام) را در خلافتي كه براي خودشان تشكيل دادند، پوشانده و حق آن بزرگوار را غصب نمودند و آن حضرت صبر كرد تا دولت آنها به پايان رسيد و مقصود از نهار ( وجود مقدس) حضرت قائم آل محمد (عجل الله تعالي فرجه الشریف) است، چون ظاهر شود باطل را محو نموده و از بين ببرد، و در قرآن خداوند مثلهايي براي مردم زده ولي مخاطب قرآن پيامبر اكرم و ما ائمه هستيم و مثلهاي قرآن را جز ما كسي نميداند و نميفهمد» . [2]
پي نوشت:
[1]. سوره ليل، آيات 1 و 2
[2]. الف) غاية المرام، ص757 - ب) تفسير صافي، ج ،5 ص 336
در این سوره دو آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 20-23
«و أسبغ عليكم نعمة ظاهرة و باطنة» [1]
و (خداوند متعال)، نعمتهاي خود را- چه نعمتهاى ظاهر و چه نعمتهاى باطن- بر شما گسترده و افزون ساخته است.
حضرت موسى بن جعفر (عليه السلام) فرمود:
«نعمت ظاهري، امام ظاهر است و نعمت باطنى، امام غايب است كه از ديدگان مردم پنهان مىشود و گنجهاى زمين براى او آشكار میگردد و هر چيز دورى برايش نزديک باشد». [2]
«و من يسلم وجهه الى الله و هو محسن فقد استمسک بالعروة الوثقى و الي الله عاقبه الأمور»[3]
كسي كه رخ خود را تسليم خدا كند در حالي كه نيكوكار باشد به دستگيره محكمي چنگ زده
(و به تكيهگاه مطمئني تكيه كرده است) و عاقبت همه كارها به سوي خدا است.
پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرموده:
«هر كسي از امامان و فرزندان حسين (عليه السلام) اطاعت كند، به تحقيق اطاعت خدا را نموده و هر كس از دستورات ايشان تخلف نمايد، بدون ترديد نافرماني خدا كرده زيرا كه ايشان دستگيره محكم و تكيهگاهی مطمئن و وسيلة (تقرب) به سوى پروردگار مىباشند». [4]
امامان از فرزندان إمام حسين (عليه السلام) نه نفرند. اول آنها سجاد (عليه السلام) و آخر آنان حضرت قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف) است كه در كتب عامه و خاصه نام آنها آمده است.
پينوشت:
[1]. سوره لقمان، آيه 20
[2]. الف) تفسير صافي، ص 148 - ب) الصراط المستقيم، ج 2، ص 229 - ج) بحار الانوار، ج 51، ص 64
[3]. سوره لقمان، آيه 22
[4]. ينابيع المودة، ص 445
در این سوره يک آيه پیرامون مهدویت وجود دارد و آن آيه 9 این سوره است
«ام حسبت ان اصحاب الكهف و الرقيم كانوا من آياتنا عجبا» [1]
آيا گمان كردى اصحاب كهف و رقيم از آيات شگفت ما بودند؟
از ابن عباس روايت شده، كه رسول الله (صلي الله عليه و آله) فرمود: «اصحاب كهف، ياران حضرت مهدى (عجل الله تعالي فرجه الشریف) هستند.[2]
ابن فارسى از امام صادق (صلي الله عليه و آله) روايت كرده كه فرمود:
«در هنگامى كه ظهور حضرت قائم (عليه السلام) فرا مىرسد، بيست و هفت نفر از قوم حضرت عيسى (عليه السلام) يعنى همان كسانى كه به حق هدايت مىيابند و بدان باز مىگردند و هفت نفر از اصحاب كهف و يوشع بن نون و ابودجانه انصارى و مقداد بن اسود و مالک اشتر، اين گروه در كنار حضرت قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف) به عنوان ياران و حكمرانان (اطراف حضرت) مىباشند. [3]
پينوشتها:
[1]. سوره كهف، آيه 9
[2]. آيات الولاية، نقل از الدر المنثور سيوطيف ج 4، ص 212
[3]. آيات الولاية، نقل از برهان، ج 2، ص 457
در این سوره تنها يک آيه پیرامون مهدویت وجود دارد و آن آيه یکم این سوره است
«اقتربت الساعة و انشق القمر» [1]
قيامت نزديک شد و ماه از هم شكافت.
مفضل بن عمر از امام صادق (عليه السلام) روايتى را نقل مىكند كه حضرت درباره اين آيه شريفه فرمود: ساعت قيام قائم (عليه السلام)نزديک است. [2]
پينوشت:
[1]. سوره قمر، آيه 1
[2]. الف) ينابيع المودة، ص 428 - ب) تفسير صافي، ج 5، ص 99
در این سوره تنها يک آيه پیرامون مهدویت وجود دارد و آن آيه 15 است
«اذا تتلي عليه آياتنا قال اساطير الاولين» [1]
هنگامي كه آيات ما بر او خوانده ميشود، ميگويد: اينها افسانههاي پيشينيان است.
در كنز الفوائد از امام ششم حضرت صادق (عليه السلام) نقل است كه حضرت فرمود :
«بيدينان چون خبر ظهور قائم آل محمد (عجل الله تعالي فرجه الشریف) را بشنوند، آن را افسانه پندارند و هنگامي كه او را به ببينند ميگويند: ما تو را نميشناسيم و تو از فرزندان فاطمه زهرا (سلام الله عليها) نيستي، همچنان كه مشركين اين گونه سخنان را به پيامبر ميگفتند». [2]
پينوشتها :
[1]. سوره قلم، آيه 15
[2]. الف) اثبات الهدي، ج 7، ص61 - ب) بحار الانوار، ج 51، ص 61
در این سوره دو آیه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 41 و 42
«و استمع يوم يناد المنادي من مكان قريب. يوم يسمعون الصيحة بالحق ذلك يوم الخروج» [1]
گوش فرا ده و منتظر روزى باش كه منادى از مكان نزديک، ندا مىدهد. روزى كه همگان صيحه رستاخيز را به حق شنوند، آن روز، روز خروج است.
امام صادق (علیه السلام) پيرامون تفسير اين دو آيه شريفه، فرمودند:
«منادى به نام قائم و نام پدرش ندا مىدهد و (صيحه) در اين آيه، صداى آسمانى است كه در روز خروج حضرت مهدى قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف) شنيده مىشود. [2]
پينوشت:
[1]. سوره ق، آيات 41،42
[2]. الف) ينابيع المودة، ص 429 - ب) غاية المرام، ص751
در آن چهار آيه پیرامون بحث مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 1،2،3 و 4
«و الفجر، و ليال عشر، و الشفع و الوتر، و الليل اذا يسر» [1]
به سپيدهدم سوگند و به شبهاي دهگانه و به زوج و فرد و به شب، هنگامي كه (به روشنائي روز) حركت ميكند، سوگند، كه پروردگارت در كمين ظالمان است.
جابر جعفي از امام صادق (عليه السلام) در ذيل این آيات شريفه، روايتي را نقل ميكند كه حضرت فرمود:
«مراد از (و الفجر)، حضرت قائم (عليه السلام) است و مراد از (و ليال عشر)، امامان از حسن تا امام يازدهم (عليهم السلام)، هستند و مراد از (الشفع)، اميرالمومنين (عليه السلام) و فاطمه (سلام الله عليها) ميباشد و مراد از (الوتر)، خداي يكتا و بدون شريک است و مراد از (الليل اذا يسر) دولتي است كه تا دولت حضرت قائم (عليه السلام)، ادامه پيدا ميكند. [2]
پينوشتها:
[1]. سوره فجر، آيات 1 الي 4
[2] تفسير برهان، ج 4، ص 457
در این سوره دو آيه پیرامون بحث مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 25-28
«لو تزيلوا لعذبنا الذين كفروا منهم عذابا اليما» [1]
و اگر مؤمنان و كفار از هم جدا مىشدند، كافران را عذاب دردناكى مىكرديم.
امام صادق (عليه السلام) در تفسير اين آيه شريفه، فرمود:
«به درستى كه براى خداوند متعال، ودايعى است كه در اصلاب قوم كفار و منافقين قرار داد و قائم ما ظاهر نمىشود تا آن امانات (از خوبان) بيرون آيند پس هر زمانى كه حجت خدا ظهور مىكند كفار و منافقين را به قتل مىرساند» [2]
«هو الذى ارسل رسوله بالهدى و دين الحق ليظهره على الدين كله» [3]
او كسى است كه رسولش را با هدايت و دين حق فرستاده تا آن را بر همه اديان پيروز كند.
محمد بن فضيل مىگويد: تفسير اين آيه را از حضرت موسى بن جعفر (عليه السلام) سئوال كردم، حضرت فرمود:
«مقصود از دين حق، وصايت و ولايت اميرالمؤمنين (عليه السلام) است كه پروردگار امر به آن نموده كه جز تمام اديان هنگام ظهور امام عصر (روحى له الفداء) چيره مىشود. و خداوند مىفرمايد: ما ولايت قائم و نور او را اگر چه كافرين به ولايت اميرالمؤمنين (عليه السلام) كراهت داشته باشند، به مرحله كمال و اتمام مىرسانيم».[4]
اين آيه شريفه وعدهاى صريح و قاطع از سوى خداوند قادر متعال، در رابطه با پيروزى اسلام بر همه اديان به دست مبارک حضرت بقية الله الاعظم روحى له الفدا است.
لازم به ذکر است که اين آيه مباركه و وعده الهى در قرآن مجيد در سه سوره (توبه- فتح- صف) ذكر شده است
پينوشت:
[1]. سوره فتح، آيه 25
[2]. الف) تفسير برهان، ج 4، ص198 - ب) ينابيع المودة، ص429
[3]. سوره فتح، آيه 28
[4]. تفسير برهان، ج4، ص200
در این سوره چهار آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 1،2،3،4
« هل اتاک حديث الغاشية، وجوه يومئذ خاشعة، عاملة ناصبة، تصلي نارا حامية» [1]
آيا داستان (غاشيه) ـ روز قيامت كه حوادث وحشتناكش همه را ميپوشاند به تو رسيده است؟ چهرههائي در آن روز خاشع و ذلتبار است. آنها پيوسته عمل كرده و خسته شدهاند (و نتيجهاي عائدشان نشده) و در آتش سوزان وارد ميگردند.
محمد بن سليمان از پدرش روايت ميكند كه گفت: از امام صادق (عليه السلام)، پرسيدم: «هل اتاک حديث الغاشية» يعني چه؟
حضرت فرمود: «مقصود قائم ماست كه اهل باطل را با شمشير فرو ميگيرد».
گفتم مراد از «عاملة ناصبة» چيست؟
حضرت فرمود: «آنها بر خلاف دستور خدا عمل ميكنند و واليان ستم را منصوب ميدارند».
گفتم: «تصلي نارا حامية» يعني چه؟
فرمود: «به روزگار قائم ما، در آتش جنگ بسوزند و در سراي ديگر به دوزخ درافتند». [2]
پينوشت:
[1]. سوره غاشية، آيات، 1 الي 4
[2]. الف) بحار الانوار، ج 51، ص50 - ب) غاية المرام، ص756
در این سوره دو آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 15-39
«و لئن جاء نصر من ربک». [1]
هنگامى كه پيروزى از سوى پروردگارت بيايد.
نصر الهى در اين آيه شريفه به معنى ظهور حضرت قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف) است.[2]
«بل هو آيات بينات في صدور الذين اتوا العلم». [3]
بلكه اين كتاب آسمانى مجموعهاى از آيات روشنى است كه در سينه صاحبان دل (علم) جاي دارد.
على بن اسباط نقل ميكند: مردى از امام صادق (عليه السلام) از تفسير اين آیه، پرسيد، حضرت در جواب فرمود:
«مقصود مائيم كه قائم به امر خدا يكى پس از ديگرى هستيم تا اين كه صاحب شمشير (يعنى حضرت بقية الله، بيايد و در هنگامه آمدن صاحب شمشير، امر به گونهاى ديگر خواهد شد. [4]
پينوشت:
[1]. سوره عنكبوت، آيه 10
[2]. الف) بحار الانوار، ج 51، ص 48 - ب) تفسير صافي، ج 4، ص112 - ج) تفسير برهان، ج 4، ص 245
[3]. سوره عنكبوت، آيه 49
[4]. الف) تفسير برهان، ج 4، ص 256 - ب) اثبات الهدي، ج 7، ص127