در آن چهار آيه پیرامون بحث مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 1،2،3 و 4

«و الفجر، و ليال عشر، و الشفع و الوتر، و الليل اذا يسر» [1]

به سپيده‌دم سوگند و به شبهاي ده‌گانه و به زوج و فرد و به شب، هنگامي كه (به روشنائي روز) حركت مي‌كند، سوگند، كه پروردگارت در كمين ظالمان است.

جابر جعفي از امام صادق (عليه السلام) در ذيل این آيات شريفه، روايتي را نقل مي‌كند كه حضرت فرمود:

«مراد از (و الفجر)، حضرت قائم (عليه السلام) است و مراد از (و ليال عشر)، امامان از حسن تا امام يازدهم (عليهم السلام)، هستند و مراد از (الشفع)، اميرالمومنين (عليه السلام) و فاطمه (سلام الله عليها) مي‌باشد و مراد از (الوتر)، خداي يكتا و بدون شريک است و مراد از (الليل اذا يسر) دولتي است كه تا دولت حضرت قائم (عليه السلام)، ادامه پيدا مي‌كند. [2]

پي‌نوشت‌ها:

[1]. سوره فجر، آيات 1 الي 4

[2]  تفسير برهان، ج 4، ص 457

در این سوره دو آيه پیرامون بحث مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 25-28

«لو تزيلوا لعذبنا الذين كفروا منهم عذابا اليما» [1]

و اگر مؤمنان و كفار از هم جدا مى‌شدند، كافران را عذاب دردناكى مى‌كرديم.

امام صادق (عليه السلام) در تفسير اين آيه شريفه، فرمود:

«به درستى كه براى خداوند متعال، ودايعى است كه در اصلاب قوم كفار و منافقين قرار داد و قائم ما ظاهر نمى‌شود تا آن امانات (از خوبان) بيرون آيند پس هر زمانى كه حجت خدا ظهور مى‌كند كفار و منافقين را به قتل مى‌رساند» [2]

«هو الذى ارسل رسوله بالهدى و دين الحق ليظهره على الدين كله» [3]

او كسى است كه رسولش را با هدايت و دين حق فرستاده تا آن را بر همه اديان پيروز كند.

محمد بن فضيل مى‌گويد: تفسير اين آيه را از حضرت موسى بن جعفر (عليه السلام) سئوال كردم، حضرت فرمود:

«مقصود از دين حق، وصايت و ولايت اميرالمؤمنين (عليه السلام) است كه پروردگار امر به آن نموده كه جز تمام اديان هنگام ظهور امام عصر (روحى له الفداء) چيره مى‌شود. و خداوند مى‌فرمايد: ما ولايت قائم و نور او را اگر چه كافرين به ولايت اميرالمؤمنين (عليه السلام) كراهت داشته باشند، به مرحله كمال و اتمام مى‌رسانيم».[4]

اين آيه شريفه وعده‌اى صريح و قاطع از سوى خداوند قادر متعال، در رابطه با پيروزى اسلام بر همه اديان به دست مبارک حضرت بقية الله الاعظم روحى له الفدا است.

لازم به ذکر است که اين آيه مباركه و وعده الهى در قرآن مجيد در سه سوره (توبه- فتح- صف) ذكر شده است

پي‌نوشت:

[1]. سوره فتح، آيه 25

[2]. الف) تفسير برهان، ج 4، ص198 - ب) ينابيع المودة، ص429

[3]. سوره فتح، آيه 28

[4]. تفسير برهان، ج4، ص200

در این سوره یک آيه پیرامون مهدویت وجود دارد

«الذين يحملون العرش و من حوله يسبحون بحمد ربهم و يؤمنون به و يستغفرون للذين آمنوا» [1]

فرشتگانى كه حاملان عرشند و آنها كه گرداگرد آن (طواف مى‌كنند)، تسبيح و حمد خدا مى‌گويند و به او ايمان دارند و براى مؤمنان استغفار مى‌نمايند.

از امام هشتم على‌بن موسى الرضا (عليه السلام) از پدرش از آباء گرامیش و آنها از اميرالمؤمنين على بن ابى طالب (سلام الله عليهم اجمعين) نقل است كه آن حضرت فرمود:

رسول خدا (صلي الله عليه و آله) فرمود:

«خداى سبحان خلقى را برتر از من و بزرگوارتر از من نيافريد. عرض كردم يا رسول الله، شما والاتريد يا جبرئيل؟ پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمود: يا على، خداى تبارک و تعالى، پيامبران مرسلين را بر فرشتگان مقربين برترى داد و مرا بر جميع انبيا و مرسلين و تمام فرشتگان، فضل و برترى داده، پس از من تو را برترى داده است و پس از آن يا على، براى امامان از فرزندان تو اين برترى را قرار داده است. ياعلى بدان ملائكه از خدمتگزاران ما و خدمتگزاران دوستان ما هستند (سپس اين آيه را تلاوت نمود) «و الذين يحملون العرش و من حوله يسبحون بحمد ربهم و يؤمنون به و يستغفرون للذين آمنوا» و براى كسانى كه داراى ولايت ما هستند استغفار مى‌كنند» [2].

مقصود قرآن كريم از مؤمنين اشاره به ولايت پيامبر و امامان معصوم (عليهم السلام) مى‌باشد كه ملائكه براى آنان دعا مى‌كنند و براى آنها استغفار مى‌نمايند. در چندين مورد در آيات گذشته ثابت شد كه امامان معصوم، جانشينان بر حق خاتم انبياء (صلي الله عليه و آله) هستند و آنها دوازده نفرند، اول آنها اميرالمؤمنين و آخرين آنان حضرت مهدى قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف) است كه اين آيه شامل حضرت حجت (عليه السلام) و دوستان و يارانش مى‌باشد.

پي‌نوشت:

[1]. سوره غافر، آيه 7

[2]. الف) ينابيع المودة، ص 458 - ب) تفسير الفرات الكوفي، ص 375

در این سوره چهار آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از  آيات 1،2،3،4

« هل اتاک حديث الغاشية، وجوه يومئذ خاشعة، عاملة ناصبة، تصلي نارا حامية» [1]

آيا داستان (غاشيه) ـ روز قيامت كه حوادث وحشتناكش همه را مي‌پوشاند به تو رسيده است؟  چهره‌هائي در آن روز خاشع و ذلت‌بار است. آنها پيوسته عمل كرده و خسته شده‌اند (و نتيجه‌اي عائدشان نشده) و در آتش سوزان وارد مي‌گردند.

محمد بن سليمان از پدرش روايت مي‌كند كه گفت: از امام صادق (عليه السلام)، پرسيدم: «هل اتاک حديث الغاشية» يعني چه؟

حضرت فرمود: «مقصود قائم ماست كه اهل باطل را با شمشير فرو مي‌گيرد».

گفتم مراد از «عاملة ناصبة» چيست؟

حضرت فرمود: «آنها بر خلاف دستور خدا عمل مي‌كنند و واليان ستم را منصوب مي‌دارند».

گفتم: «تصلي نارا حامية» يعني چه؟

فرمود: «به روزگار قائم ما، در آتش جنگ بسوزند و در سراي ديگر به دوزخ درافتند». [2]

پي‌نوشت:

[1]. سوره غاشية، آيات، 1 الي 4

[2]. الف) بحار الانوار، ج 51، ص50 - ب) غاية المرام، ص756

در این سوره دو آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 15-39

«و لئن جاء نصر من ربک». [1]

هنگامى كه پيروزى از سوى پروردگارت بيايد.

نصر الهى در اين آيه شريفه به معنى ظهور حضرت قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف) است.[2]

«بل هو آيات بينات في صدور الذين اتوا العلم». [3]

بلكه اين كتاب آسمانى مجموعه‌اى از آيات روشنى است كه در سينه صاحبان دل (علم) جاي دارد.

على بن اسباط نقل مي‌كند: مردى از امام صادق (عليه السلام) از تفسير اين آیه، پرسيد، حضرت در جواب فرمود:

«مقصود مائيم كه قائم به امر خدا يكى پس از ديگرى هستيم تا اين كه صاحب شمشير (يعنى حضرت بقية الله، بيايد و در هنگامه آمدن صاحب شمشير، امر به گونه‌اى ديگر خواهد شد. [4]

پي‌نوشت:

[1]. سوره عنكبوت، آيه 10

[2]. الف) بحار الانوار، ج 51، ص 48 - ب) تفسير صافي، ج 4، ص112 - ج) تفسير برهان، ج 4، ص 245

[3]. سوره عنكبوت، آيه 49

[4]. الف) تفسير برهان، ج 4، ص 256 - ب) اثبات الهدي، ج 7، ص127

در این سوره سه آيه پیرامون مهدویت وجود دارد که عبارتند از آيات 113-115- 135

«أو يحدث لهم ذكرا» [1] يا براى آنان تذكرى ايجاد نمايد.

(ذكر) در اين آيه شريفه، اشاره به ظهور حضرت قائم آل محمد (عجل الله تعالي فرجه الشریف) و خروج سفيانى است. [2]

«و لقد عهدنا الى آدم من قبل فنسي و لم نجد له عزما» [3]

ما از آدم پيش از آن پيمان گرفته بوديم، عزم استوارى براى او نيافتيم.

امام باقر(عليه السلام) درباره اين آيه كريمه فرمود: «پروردگار از تمام پيامبران عهد و پيمان گرفت و فرمود:ئآيا پروردگار شما نيستم و محمد (صلي الله عليه و آله) پيامبر من نيست و على أميرالمؤمنين (عليه السلام)  نمى‌باشد؟ همه عرض كردند بلى، همين طور است. شما پروردگار و محمد (صلي الله عليه و آله) پيام رسان و على وصى و أميرالمؤمنين است. نبوت براى ايشان مقرر و ثابت گرديد.

پس از آن، از پيامبران اولى العزم عهد ديگرى گرفت، فرمود: بدانيد من پروردگار شما هستم و محمد (صلي الله عليه و آله) پيامبر خاتم و رسول من است و على أميرالمؤمنين (عليه السلام) و اوصياى بعد از او، واليان امر من و خزان علم من مى‌باشند و به وسيله مهدى (عليه السلام) يارى مى‌كنم دين خود را و از دشمنانم انتقام مي‌گيريم و دولت حق را ظاهر (آشكار) مى‌سازم و از روى رغبت و كراهت پرستش مي‌شوم. پيامبران عرض كردند: پروردگارا ما اقرار و اعتراف داريم و گواهى مى‌دهيم و آدم انكار نكرد، ولى اقرار هم ننمود. پيامبرانى كه عزم راسخ داشتند و به ميثاق خود وفادار بودند و به آن عهد اقرار داشتند، فقط پنج نفر بودند. حضرت نوح، حضرت ابراهيم، حضرت موسى، حضرت عيسى، حضرت خاتم الانبياء محمد (صلي الله عليه و آله) و اين قول خداوند متعال است (سپس اين آيه را تلاوت فرمود: «و لقد عهدنا الى آدم من قبل فنسى و لم نجد له عزما».[4]

«فاصبر على ما يقولون» [5] در برابر آن چه آنها مى‌گويند، صبر كن.

ابوبصير نقل مى‎كند كه حضرت صادق (عليه السلام) در تفسير اين آيه فرمود:

«يعنى اى محمد، با تكذيب آنان بساز (و صبر كن) كه من به دست مردى از نسل تو، حضرت قائم (عجل الله تعالي فرجه الشریف)، كه بر خون ستمگران مسلطش كنم، از آنها انتقام گيرم. [6]

 پي‌نوشت‌ها:

[1]. سوره، طه، آيه 113

[2]. الف) بحار الانوار، ج 51، ص46 - ب) تفسير قمي، ج 2، ص56 - ج) تفسير برهان، ج 3، ص45

[3]. سوره طه، آيه 115

[4]. الف) تفسير الميزان، ج14، ص 348 - ب) تفسير جامع، ج 4 ص 205 - ج) تفسير برهان، ج3، ص 45 - د) تفسير صافي، ج 3، ص 324

[5]. سوره طه، آيه 130

[6] اثبات الهدي، ج 7، ص 128